Northwestern ve New Mexico’ dan bilim adamlarının yaptığı araştırmaya göre, ABD’nin derinliklerinde okyanus olma potansiyeli var. Dünya’nın mantosunun altında bulunan su ringwoodite adı verilen kaya tabakasının içine hapsolmuş durumda. Dünyanın mantosunun altında bulunabilecek su miktarının bütün okyanuslardan daha fazla su barındırabileceği belirtiliyor.
Mavi gezegenimizin yüzeyi ile tektonik tabakaları arasındaki iç rezervleri arasında ne kadar su alışverişi olduğunu bulmaya çalışan bilim adamları Kuzey Amerika’ daki derin lav paketlerini inceledi. Northwestern Üniversitesi’nden jeofizikçi Steve Jacobsen ve New Mexico Üniversitesi’nden sismolog Brandon Schmandt Kuzey Amerika’da yerin 400 mil (643 km) altında su olduğunu gösteren lav paketleri buldular. Bu keşif Dünya’nın derinliklerinde su bulunabileceğini ve tektonik plakalar en derin yerlerinde magmanın dibinde bu kayalarında eridiğini gösteriyor.
13 Haziran’da Science araştırma dergisinde yayınlanan bir araştırma Dünya’nın nasıl oluştuğunu ve içeriğinde manto kayalarında ne kadar su hapsolabileceğini gösterdi. Bu araştırma sayesinde yıllardır yaşadığımız dünyadaki büyük miktarda suyun kaynağı belirlenebilir.
Bilim insanları yıllardır Dünya’nın alt ve üst mantosu arasında 400 ila 650 km arasında su bulunabileceğini tartışıyorlar. Jacobsen ve Schmandt ise mantoda ,geçiş bölümü olarak da bilinen bölgede ilk kez su bulunabileceğine ilişkin doğrudan kanıt buldu. Bu bölge ABD’nin iç bölgelerine doğru genişliyor. Yrd. Doç. Dr. Schmandt dünyanın derin mantosu ve kabuğu üzerindeki sismik dalgaları inceleyerek çeşitli gözlemler yapıyor. Bu gözlemlere dayanarak Jacobsen , jeolojik proseslere dair tahminler yapıyor.
Araştırma Jacobsen’in 643 km derinliklerdeki manto kayasındaki yüksek basınçları simüle ederek, Amerika’daki 2000 sismometreden alınan verileri kullandı. Jacobsen ve Schmandt’ın bulguları Dünya’nın 643 km altındaki su depolayan kayalarda başladığına ilişkin kanıt üretti. Ringwoodite minerali barındıran kayaların su dönüşümü prosesinde anahtar rol oynadığı belirtiliyor.
“Çoğu erimenin mantonun 80 km yukarılarında olduğu düşünülürse, bu derinlikte erimenin olması kayda değer gerçekten. Eğer geçiş bölgesinde önemli miktarda su varsa tutarlı bir veri bulmuş sayılırız,” diyor Schmandt.
Araştırmacılar eğer bu tabakada %1 su bulunuyorsa bu da tüm okyanuslardakinin 3 katına denk su olduğunu belirtiyorlar. Bu bölümdeki suyun hidroksil (OH) durumunda mineralin kristal yapısına sıkıca bağlandığı ve 400 km boyunca katı kayaların yüksek basınç ve 1090 Celsius derece sıcaklık nedeniyle elmas yapıda bulunabileceği belirtiliyor.
Araştırmalar ringwoodite tabakasının Brezilya volkanının 640 km altına kadar altında elmastan bir tabaka oluşturduğunu gösteriyor.
Safir mavisi bir taş olan ringwoodite’in yüzden birden fazla su bulundurabileceği laboratuar testlerinde anlaşıldı.
Hidroksil erimesi denilen bir erimeyle bu tabakanın derinlere doğru itilerek silika perovskite’ e dönüştüğü fakat bu madenin su hapsetmemesinden dolayı suyun tekrar ringwoodite kayalar tarafından emildiğini düşünüyorlar. Bu kayalar aynı bir sünger gibi suyu emiyor.
Kaynak : ScienceDaily
Araştırma Referansı :
- B. Schmandt, S. D. Jacobsen, T. W. Becker, Z. Liu, K. G. Dueker. Dehydration melting at the top of the lower mantle. Science, 2014; 344 (6189): 1265 DOI:10.1126/science.1253358
