Astronomlar rastgele oluştuğu düşünülen bir hızlı radyo patlamasının, düzenli olarak tekrarladığını keşfetti. Yıllar süren gözlemler sonucunda FRB 121102 olarak bilinen en aktif hızlı radyo patlamasının 157 günlük bir periyotta tekrarladığı keşfedildi.
Yeni yapılan gözlemler ve önceki yapılan gözlemlerin dikkatle incelenmesiyle FRB 121102’nin; yaklaşık 90 günlük bir patlama aktivitesine girdiği, sonra da 67 gün boyunca sessiz kaldığı keşfedildi. İşte toplam aktivite 157 günlük bir döngüye giriyor. Eğer bu analiz doğruysa kaynağın 2 Haziran’dan itibaren yeni aktivite döngüsüne girmiş olması gerekiyor.
İşte bu inanılmaz keşif sayesinde bir gün bu gizemli sinyallere neden olan etmenlerin açıklanması sağlanabilir. Bununla beraber, bu çok düzenli gösterim bu sinyallerin ne kadar tuhaf ve tanımlanması zor olduğunu gösteriyor.
“Bu heyecan verici sonuça, patlama aktivitesindeki geçişe işaret eden ikinci bir sisteme işaret ediyor. Bu periyodikliği keşfetmek, patlamaların kökenine dair önemli bir koşul sağlıyor ve aktivite döngüleri bir nötron yıldızına işaret edebilir,” diye açıklıyor Manchester Üniversitesi’nden astronom Kaustubh Rajwade
FRB’ler uzaydaki en gizemli şeylerden biri birkaç milisaniye içinde büyük enerjili radyasyon patlamaları gerçekleşiyor. Bu kısacık zaman diliminde milyonlarca güneşin gücüne denk enerji boşalmaları gerçekleşebiliyor.
İşte bu patlamaların çoğu sadece bir kez gerçekleşiyor ve bir daha tespit edilemiyor. Bu da onların tekrar tespitini imkansız kılıyor.
FRB 180916, 16 Günde Bir Patlıyor
Tekrarlayan çok az kaynak var. Diğer bir tekrarlayan kaynak da FRB 180916’dir. 4 günlük periyotta saatte bir ya da iki kez patlıyor ve sonra 12 günlük sessizliğe bürünüyor. Bu döngünün toplam 16,35 gün sürdüğü söyleniyor.
FRB 121102’ye göre 10 kat kısa sürse de bu tekrar, iki kaynağın benzer olduğu düşünülüyor. Periyodiklik yörüngesel hareketten kaynaklandığından, menzil bu iki bilinen nesneye neyin neden olduğu bulunarak sınırlanarak, kıyaslanabilir.
“Artık FRB 121102’de gözlenen periyodikliğe yörüngesel hareketin neden olduğunu varsayabiliriz, gözlenen periyotlardaki bu kadar uzun menzil muhtemel ikili sistemlerden kaynaklanabilir,” diyor araştırmacılar.
Bu kadar güçlü sinyaller nötron yıldızı,kara delikler, pulsarlara eşlik eden yıldızlar, içine doğru patlayan pulsarlar, hipotetik yıldız tipi blitzar, çarpışan nötron yıldızları , dev patlamalar yaratan magnetarlar ya da başka bir şey olabilir.
Nisan ayında Samanyolu Galaksisi’nde keşfedilen ve devasa hızlı radyo patlamaları yaratacak kadar güçlü magnetarların olması kanıtları güçlendiriyor. Hızlı radyo patlamalarının tekrarlayan veya tekrarlamayan patlamalar olacak farklılık göstermesi kaynakların birden fazla olabileceğini ortaya koyuyor.
Araştırma Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergisinde yayınlandı.
Kaynak: https://www.sciencealert.com/a-second-fast-radio-burst-has-been-caught-repeating-on-a-cycle
