Ruslar ve Amerikalılar arasındaki uzay yarışının zirveye vardığı 1960-1970 arasın dönemde , astronotlar o zamana kadar görülmemiş bir problemle karşılaştılar. Bu problem yerçekimi nedeniyle normal tükenmez kalemlerin kullanılamaz olmasıydı. Çünkü mürekkep uzayda akıyor ya da yerçekimi nedeniyle uca ulaşmıyordu. Amerika gelişmiş bir uzay kalemi yaratmak için milyon dolarlar harcarken, Rusya kozmonotlarına kurşun kalem vererek bunu kolayca çözmüştü. Bu hikaye günümüze kadar gelmiş fıkra gibi bir anekdottur.
Aynı zamanda bu anekdot Amerika ve Sovyetler Birliği’nin uzay programındaki fikirsel farklılıkları gösteriyordu . Uzay kalemi normalde NASA tarafından tasarlanmadı. Fisher Space Pen Co. (Fisher Uzay Kalemi Şirketi) kurucusu ve mucit Paul Fisher tarafından bulundu. Fisher aynı zamanda doldurulabilir tükenmez kalem kartuşunun da muciti. AG 7 adı verilen uzay kalemi için milyonlarca dolar ve birkaç yıl harcayan Paul Fisher tasarımını 1966’ da NASA’ ya onaylatmayı başardı. İki yıl sonrasında ise , Apollo 7 görevindeki astronotlar yörüngedeyken bu kalemi kullanıyorlardı.
Paul Fisher, kalemi üretmeden önce birkaç problemi çözmeye çalışıyordu. NASA’ yla görüştükten iki gün sonra enteresan bir rüya görür. Rüyasında iki yıl önce ölen babasını görür ve babası ona mürekkebe biraz rosin eklerse mürekkebin akıtmayacağını söyler. Sonra bunu kimyagere bildirdiğinde kimyager bunun işe yaramayacağını belirtir ve güler.Fakat denemeler yapılır ve 3 ay sonra, kimyager Fisher’ a haklı olduğunu söyler. Aslında bahsettiğinin rosin değil resin olduğunu anlamıştır. % 2 resin eklediğinde kalemin çalıştığını görür ve NASA’ ya kalemin çalıştığı belirtilir. İşte böylece en pahalı kalem patenti alınmış olur. Bu kalemi geliştirmek için Fisher’ ın 1 milyon dolar kadar harcadığı biliniyor.
AG7 uzay kaleminin içi sadece basınç uygulandığında sıvılaşan jel mürekkeple (tixotropik mürekkep) doldurulur ve diğer bir kartuş da inert azot gazıyla doldurulur. Ayrıca kalemin ucundaki bilya tungsten karbitten üretilerek, mürekkebin havayla etkileşimi engellenmiş oldu. Kalem yerçekimsiz ortamda ya da suda yazabiliyordu. AG7 uzay kalemi -34 0C derece ile 121 0C derece arasında yazabiliyor.
Rusların kozmonotlarına verdiği kurşun kaleme gelince, bu çözüm eğer uzaydaysanız çok tehlikeli olabiliyor. Çünkü grafit oksijenle birleştiğinde yanabiliyor. Ayrıca yer çekimsiz ortamda uzay aracı gibi dar ve çok hassas aletlerin olduğu bir yerde kırılan kurşun kalemin ucu fırlayıp bu hassas cihazların kritik yerlerine kaçarak büyük sorunlara yol açabilir. Çünkü kurşun kalem ucu iletkendir ve rahatlıkla kısa devre oluşmasına neden olur. Tahmin edeceğiniz gibi, “yukarı” ve “aşağı” kavramlarının bulunmadığı ağırlıksız ortamda kırılan küçücük bir kalem ucunun nereye “uçacağı” belli olmayacağı gibi, arayıp bulmak da kolay değildir. Sonrasında ise; rus kozmonotlar da kalemin işe yaradığını görünce Fisher AG7 uzay kalemini kullanmışlardır.
Eğer siz de teknoloji ve bilim hastasıysanız AG7 uzay kalemini halen Türkiye’ de 79 ila 178 TL arası fiyata alabilirsiniz.
Kaynak: http://blogs.smithsonianmag.com/design/2013/01/the-fisher-space-pen-boldly-writes-where-no-man-has-written-before/
http://youtu.be/ZZPp_SxdY0c
