Son yıllarda antibiyotik direncinin artmasıyla, süper bakterilerle savaşta yeni yöntemler aranıyor. İşte bu çalışmalar, zaman zaman doğanın mucizelerine de ihtiyaç duyabiliyor. Rakiplerini kokusuyla kaçıran pis kokulu bir kurbağa türü de bunlara dahil, Odorrana andersonii. Bu kurbağa kendi vücudunda süper mikroplarla savaşabilen, süper bir antibiyotik üretiyor.
Bildiğiniz gibi kurbağalar pek de temiz hayvanlar değildir. Çamur ve pislik içerisinde yaşadıklarından çok çeşitli bir mikrop ortamında yaşıyorlar. Milyonlarca yıldır bu pis ortamda yaşamayı başardıklarından dolayı, dirençli bakterilere karşı da önemli bir silahları var. Hatta Çernobil’in girilmesi yasak bölgelerinde bile hayatta kalmayı başarmış tuhaf kurbağa türleri vardır.
Bu nedenle, uluslararası bir araştırmacı ekibi, neden antibiyotiklere dirençli bakterilerin artan eğilimiyle mücadele etmek için onları bir ilaç kaynağı olarak araştırmayalım diye, düşündü.
Grup, Güney Asya’da yaygın olarak bulunan ve yırtıcıları caydırmak için güçlü bir koku yayan bir kurbağa olan Odorrana andersonii’ye yöneldi. Kurbağanın salgılarını inceleyen araştırmacılar, Andersonnin-D1 adı verilen ve antimikrobiyal etki gösteren bir peptide odaklandı. Peptitle ilgili sorun, salgılandığında topaklaşması ve bu nedenle klinik kullanım açısından pek uygun olmamasıydı.
Araştırmacılar bunu çözmek için “yapı güdümlü tasarım” adı verilen bir süreç kullandılar ve kümelenmeye direnen ve terapötik umut vaat edebilecek bir form bulana kadar peptidin kimyasal yapısında küçük değişiklikler yaptılar.
Daha sonra yeni kurbağa bazlı sentetik peptitlerini bir grup bakteri üzerinde test ettiler ve en az polimiksin B gibi antibiyotikler kadar etkili olduklarını buldu. Bu antibiyotikler, diğer mikrop öldürücü ilaçlar başarısız olduğunda etkili olmaları nedeniyle son çare antibiyotikler olarak biliniyor. Dahası, sentetik Andersonnin-D1 peptidinin laboratuvar testlerinde insan hücrelerine zarar vermediği ve hatta yararlı bağırsak bakterilerini de öldürmediği gözlendi.
Yeni bileşiğin birden fazla bakteri türünden oluşan karmaşık kolonilerle mücadelede de etkili olduğu görüldü. Peptit özellikle Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter baumannii ve Klebsiella pneumoniae gibi gram-negatif bakterilere karşı etkili olmuştur. Bunlar, yaygın antibiyotiklere karşı sürekli direnç geliştiren ve bu nedenle mücadele edilmesi zorlaşan bakterilerden bazılarıdır.
Araştırmacılar klinik öncesi testlerine devam etmeyi ve ardından peptitlerini Araştırma Amaçlı Yeni İlaç (IND) olarak bilinen ve her şey yolunda giderse klinik deneyler FDA’den onay alınmasını sağlayacak bir sürece sunmayı planlıyor.
Pennsylvania Üniversitesi Mühendislik ve Uygulamalı Bilimler Fakültesi’nden çalışmanın eş yazarı Cesar de la Fuente, “Kurbağaların ve genel olarak doğanın antibiyotik olarak geliştirilebilecek yeni moleküllere ilham verebilecek olması bizi heyecanlandırıyor. Mühendisliğin gücü sayesinde, bu doğal molekülleri alıp insanlık için daha faydalı bir şeye dönüştürebiliriz,” diyor.
Araştırma Trends in Biotechnology dergisinde yayımlandı .
Kaynak: Pennsylvania Üniversitesi, Phys.org aracılığıyla
