Yeni bir araştırmaya göre, aralıklı oruç yetişkinlere fayda sağlarken gençlerde insülin üreten beta hücrelerine zarar verebiliyor. Yani ergenlikte aralık oruç diyeti yapmak beta hücrelerine zarar vererek, diyabet riskini arttırabilir.
Yakın zamanda yapılan bir çalışma, yaşın aralıklı orucun etkileri üzerindeki önemli etkisini vurgulamaktadır. Münih Teknik Üniversitesi (TUM), Münih LMU Hastanesi ve Helmholtz Münih’ten araştırmacılar, kronik aralıklı orucun genç farelerde insülin üreten beta hücrelerinin gelişimini bozduğunu tespit etti.
Bu bulgular, insanlar, özellikle de ergenler için potansiyel risklere işaret etmekte ve kritik gelişim aşamalarında oruç tutmanın uzun vadeli etkileri konusunda endişeleri artırmaktadır.
“Aralıklı oruç tutmanın metabolizmayı hızlandırmak, kilo kaybına ve kalp hastalıklarına yardımcı olmak gibi faydaları olduğu bilinmektedir. Ancak şimdiye kadar, potansiyel yan etkileri iyi anlaşılmamıştı” diyor Else Kröner Fresenius Profesörü ve TUM’da Translasyonel Beslenme Tıbbı Başkanı Alexander Bartelt. Yakın zamanda yayınlanan bir çalışmada ekip, ergenlik döneminde aralıklı oruç tutmanın metabolizma üzerinde uzun vadeli olumsuz etkileri olabileceğini gösteriyor.
Aralıklı Oruç Gençlerde Metabolizmayı Bozabilir
Araştırmacılar üç grup fare üzerinde çalıştı: ergen, yetişkin ve yaşlı hayvanlar. Fareler bir gün boyunca yiyeceksiz kaldı ve iki gün boyunca normal şekilde beslendi. On hafta sonra, hem yetişkin hem de yaşlı farelerde insülin duyarlılığı gelişti; bu da metabolizmalarının pankreas tarafından üretilen insüline daha iyi yanıt verdiği anlamına geliyor. Bu, kan şekeri seviyelerini düzenlemenin ve tip 2 diyabet gibi durumları önlemenin anahtarıdır.
Bununla birlikte, ergen fareler pankreasın insülin üreten hücreleri olan beta hücre fonksiyonlarında rahatsız edici bir düşüş gösterdi. Yetersiz insülin üretimi diyabet ve bozulmuş metabolizma ile bağlantılıdır. Çalışmanın başyazarlarından Helmholtz Münih’ten Leonardo Matta, “Aralıklı açlığın genellikle beta hücrelerine fayda sağladığı düşünülür ama genç farelerin uzun süreli açlıktan sonra daha az insülin ürettiğini görünce şaşırdık” diyor.
Araştırmacılar, beta hücresi bozukluğunun nedenini ortaya çıkarmak için en son tek hücre dizilimini kullandılar. Pankreasın planını inceleyen ekip, genç farelerdeki beta hücrelerinin düzgün bir şekilde olgunlaşamadığını tespit etti. “Bir noktada, ergen farelerdeki hücreler gelişmeyi durdurdu ve daha az insülin üretti. Açlık başlamadan önce beta hücreleri zaten olgunlaşmış olan daha yaşlı fareler ise bundan etkilenmedi,” diyor Helmholtz Münih’ten araştırmanın baş yazarı Peter Weber.
Ekip fare bulgularını insan dokularından elde edilen verilerle karşılaştırdı. Beta hücrelerinin otoimmün bir yanıtla yok edildiği, tip 1 diyabet hastalarının da benzer şekilde hücre olgunlaşmasında bozulma belirtileri gösterdiğini buldular. Bu durum, fare çalışmasından elde edilen bulguların insanlar için de geçerli olabileceğini düşündürmektedir. TUM’da profesör ve Helmholtz Münih Diyabet ve Kanser Enstitüsü direktörü Stephan Herzig, “Çalışmamız aralıklı orucun yetişkinler için faydalı olduğunu doğruluyor, ancak çocuklar ve gençler için riskleri de beraberinde getirebilir” diyor. “Bir sonraki adım, bu gözlemlerin altında yatan moleküler mekanizmaları daha derinlemesine incelemektir. Sağlıklı beta hücre gelişimini nasıl teşvik edeceğimizi daha iyi anlarsak, insülin üretimini geri kazandırarak diyabeti tedavi etmek için yeni yollar açacaktır.”
Eğer bu sonuçlar insanlar için de doğruysa, ergenlikte oruç tutmak çocuklarda diyabet riskini arttıracaktır.
Araştırma Referansı: “Chronic intermittent fasting impairs β cell maturation and function in adolescent mice” by Leonardo Matta, Peter Weber, Suheda Erener, Alina Walth-Hummel, Daniela Hass, Lea K. Bühler, Katarina Klepac, Julia Szendroedi, Joel Guerra, Maria Rohm, Michael Sterr, Heiko Lickert, Alexander Bartelt and Stephan Herzig, 18 January 2025, Cell Reports.
DOI: 10.1016/j.celrep.2024.115225
Araştırma Referansı:
Reference: “Chronic intermittent fasting impairs β cell maturation and function in adolescent mice” by Leonardo Matta, Peter Weber, Suheda Erener, Alina Walth-Hummel, Daniela Hass, Lea K. Bühler, Katarina Klepac, Julia Szendroedi, Joel Guerra, Maria Rohm, Michael Sterr, Heiko Lickert, Alexander Bartelt and Stephan Herzig, 18 January 2025, Cell Reports.
DOI: 10.1016/j.celrep.2024.115225
