Obezite Türkiye dahil bir çok ülkede giderek artan bir sağlık problemidir. İşte Virginia Tech, Virginia Üniversitesi ve Avustralya New South Wales Üniversitesi’nden bilim insanları; iştahı,kas kütlesini bozmadan ve vücut sıcaklığını yükseltmeden, yağ yaktıran BAM15 adında bir molekül keşfetti.
Hücrenin enerji santrali mitokondrilere odaklanan bu molekül, mitokondriyal ayrıştırıcı türüne giriyor. Hücrelerin enerji tüketim yolunu değiştirerek, vücutta dağılımını düzenliyor.
Bu yöntemle mitokondrinin iç membranındaki proton konsantrasyonunu arttırıyor. Normalde mitokondri membranın iki tarafındaki proton dengesini sağlıyor ve duvarın içindeki özel bir enzimle, proton geçtikçe enerji üretiyor.
İşte buna proton motif kuvveti(PMF- proton motive force) deniyor ve bu anahtar enzimi kullanarak matriksteki proton sayısını arttırıyor. BAM 15 molekülü ise hücreyi düzenleyici faaliyet almaya zorluyor. Hücrenin içinde fazla proton olduğunda, hücre onları dışarı atmak için tepki veriyor. Bu etki sayesinde yağ ile mücadele için normalde gerektiğinden daha fazla enerji yakılıyor.
Egzersiz Olmadan Yağ Yaktırıyor
“Proton motif kuvveti düşüren ne olursa, solunumunu arttırma potansiyeli var. Mitokondriyal ayrıştırıcılar, mitokondriye giderek hücreleri daha fazla solumasını sağlayan küçük moleküllerdi. Bu sayede hücre içindeki metabolizma değişerek, egzersiz olmadan daha fazla kalori yakmamıza yardımcı oluyor,” diyor Virginia Tech’den Kimya Prof. Webster Santos.
Araştırmacılar BAM 15 molekülünün etkinliğini fareler üzerinde gösterdiler. İlaç verilen fareler, kontrol grubundaki farelerle aynı şekilde beslenmelerine rağmen kilo kaybettiler. Araştırmacılar bu moleküle dair bu kanıtı, beynin doyma merkezini etkilemeden ve vücut sıcaklığını değiştirmeden sağladı. Ayrıca yüksek dozlarda bile non-toksik olduğunu buldular.
“Özünde aşağı yukarı aynı moleküle baksak da, bu vücutta daha uzun süre etkili olmalıydı. Bu nedenle bileşiğin kimyasal yapısında ince ayar yaptık. Şimdiye kadar bu molekülle ilişkili yüzlerce molekül yaptık,” diyor Santos.
Eğer bu teknoloji insanlara uyarlanırsa, obezite, kalp veya karaciğer yağlanması gibi durumlar için de kullanılabilir. Ayrıca molekülün enflamasyon ve oksidatif stresi azalttığı gösterildi. Bu sayede yaşlanmayla ilişkili Parkinson ve Alzheimer gibi nöro dejeneratif hastalıklara dair riskler azaltılabilir.
Kaynak: Virginia Tech
Araştırma Referansı:
- Stephanie J. Alexopoulos, Sing-Young Chen, Amanda E. Brandon, Joseph M. Salamoun, Frances L. Byrne, Christopher J. Garcia, Martina Beretta, Ellen M. Olzomer, Divya P. Shah, Ashleigh M. Philp, Stefan R. Hargett, Robert T. Lawrence, Brendan Lee, James Sligar, Pascal Carrive, Simon P. Tucker, Andrew Philp, Carolin Lackner, Nigel Turner, Gregory J. Cooney, Webster L. Santos, Kyle L. Hoehn. Mitochondrial uncoupler BAM15 reverses diet-induced obesity and insulin resistance in mice. Nature Communications, 2020; 11 (1) DOI: 10.1038/s41467-020-16298-2
Bir Yorum