PNAS’ta yayınlanan yeni bir çalışma, bilgisayar modelleri bizim dijital ayak izlerimize dayanarak bizi yakınlarımızdan daha iyi tanırlar. Bu çalışmada Facebook beğenilerinden oluşturulan bilgisayar modellemeleri kullanıldı.
Çalışma gösteriyor ki, bu modellemeleri kullanarak kişiyi yakınlarından daha iyi tanımak mümkün. Facebook beğenilerinden yola çıkarak hazırlanan bir bilgisayar programı ile insan kişiliklerini beş tiple sınırlandırıp kardeşlerden annelerden ve hatta eşlerden çok daha isabetli tahminlere ulaşılabildiği belirtildi.
Cambridge ve Stanford Üniversite’lerinden bilim insanları bu çalışmanın insan-sosyal medya ilişkisinin ne kadar önemli ölçülerde olduğunu belirttiler. “Bu çalışma cidden bir kilometre taşı olacaktır. Araştırmayı yapmadan önce bilgisayarların insanları yakınlarından daha iyi tanıyabileceğinin büyük bir sürpriz olacağını düşünüyorduk ve bu sürprizde gerçekleşti,” diyor araştırmacılar.
Makalenin baş yazarı Wu; “İleri ki yıllarda psikolojik analizler yapan ve bunlara tepkiler üretebilen bilgisayarlar geliştirilebilir. Bu şekilde sosyal açıdan becerikli makineler yapılabilir. Ayrıca bilim-kurgu filmlerindeki yapay zeka olayı da artık elimizin altında gibi,” diyor.
PNAS akademik dergisinde yayımlanan araştırma ilginç çıkarımlar da yapıyor. Buna göre İngiltere’nin ünlü dizisi DrWho’nun Facebook fanları daha utangaç olmaya eğilimli iken, Türkiye’de de değişik formatlarda yayınlanan realite şovu BigBrother’ın sevenleri ise muhafazakar ya da geleneksel oluyor.
Dijital ayak izlerinden kişilik tahminine
Hali hazırda Facebook’taki beğen tuşu ile bir kişinin cinsel yöneliminden siyasi eğilimine kadar bir dizi özelliğinin çıkarılabileceğini söyleyen ekip, işi bir adım ileri götürmüş ve bilgisayarı insanın karşısına koyarak kimin daha iyi tahminde bulunabileceğine bakmış.
Doktor YouyouWu ve meslektaşları araştırmaya katılamaya gönüllü olan 70 bin 520 Facebook kullanıcısının verilerini bilgisayarları üzerinden kullanarak, Facebook’ta beğendikleri şeyleri beş ana kişilik özelliği ile ilişkilendiriliyor: Uyumluluk, Dürüstlük, Dışa dönüklük, Asabilik, Açıklık
Facebook kullanıcılarından ayrıca bir kişilik testi yapmaları ve bu sırada aile ya da arkadaşlarından birini yanlarına alarak cevapların onlar tarafından da kontrol edilmesini istedi. Araştırmacılar daha sonra testlerin sonuçlarını bilgisayarın “beğen” tuşunun kullanıldığı yerlerden yaptığı çıkarımlarla karşılaştırdı.
Yeterli sayıda beğeni verisine sahip olduklarında bilgisayarların insanların kendi yaptıkları testin sonucuna oldukça yakın çıkarsamalar yaptığı görüldü.
Alınan sonuçlara göre, bilgisayar programı sadece 10 beğenilen şeyden yola çıkarak bir iş arkadaşından çok daha isabetli çıkarımlar yaptı.
70 tanesini analiz eden makine ise iyi bir arkadaşa ya da ev arkadaşına rakip olabildi. 150 tanesini kullandığında ise bilgisayar bir aile üyesini – eşler dışında – gölgede bırakabildi. Eşin tanıma kapasitesine yetişmesi için ise bilgisayarın 300 beğeniyi kullanması gerekiyor. Ortalama bir Facebook kullanıcısının 270 kez “beğen” tuşunu kullandığı düşünüldüğünde, Wu bu sayının bilgisayar için yeterli olduğunu söylüyor.
Wu, arkadaş ya da meslektaşların kişileri genelde belirli durumlarda görüp tanıyabildiklerini, bilgisayarların ise çok geniş bir hafıza kapasitesi olduğunu ve çok sayıda ilgili veriyi toplayabildğini söylüyor. Wu “Bilgisayarlar tutarlı ve sistematik şekilde yargılarda bulunurken, insanlar önyargılı olabiliyor” diyor.
KAYNAK:
http://www.sciencedaily.com/releases/2015/01/150112154456.htm
ARAŞTIRMA REFERANSI:
WuYouyou, MichalKosinski, and David Stillwell. Computer-basedpersonalityjudgmentsaremoreaccuratethanthosemadebyhumans. PNAS, 2015 DOI: 10.1073/pnas.1418680112
Bir Yorum