Smith bulutu Samanyolu Galaksi’nin rotasına giren devasa bir hidrojen gazı kütlesi. Bilim adamları Ulusal Bilim Kurumu’nun VLA (Very Large Array) ve GBT (Green Bank Telescope) teleskoplarını kullanarak bulutun iç kısmının derinliklerinde bir manyetik alan tespit ettiğini ve bu alanın bulutu Galaksimizin devasa yıkıcı gücüne karşı koruyabileceğini düşünüyor.
Bu keşif yüksek hızlı bulutlar (high velocity clouds -HVCs) adı verilen nasıl galaksilerle birleşmeyerek yeni yıldızlar için taze yakıt sağlayabildiklerini gösterebilir. Smith Bulutu Samanyolu’na saniyede 241 km hızla ilerliyor ve yaklaşık 30 milyon yıl içinde çarpacak. Bulut galaksiye çarptığında ise yıldız oluşumu için kayda değer bir boşalım yapacak. Tabi bundan önce bu bulutun Samanyolunu çevreleyen sıcak iyonlaşmış gazdan oluşan atmosferi (halo) geçmesi gerekecek.
“ Galaksi milyonlarca derece yukarısında bu hidrojen bulutlarını çoğu yıldızın oluştuğu diske ulaşmadan yok etmelidir. Fakat yaptığımız son gözlemler bu bulutların paramparça olması gerektiğini gösterse de, koruyucu bir manyetik alanın bulutu bu yokoluştan kurtulmasına yardım edebileceğini gösterdi,” diyor Avustralya Eyalet Bilimsel ve Endüstriyel Araştırma Organizasyonu’ndan (CSIRO) astronom Alex Hill.
Galaksimizin etrafın bu yüksek hızlı bulutlardan yüzlerce var ve bunlar nadiren Samanyolu’nun dönüşüne uyum sağlıyorlar. Astronomlar bu yüksek hızlı bulutların galaksilerin oluşumundan kalan kalıntılar olduğunu ve milyarlarca yıl önce galaktik çarpışmalardan geriye kaldığını düşünüyor.
Yüksek hızlı bulutlar çok büyük olmalarına rağmen bir devasa bir kütle taşımadıklarından hafifler. Bu nedenle bilgisayar simülasyonlarına göre Samanyolu’nun atmosferinden geçerek diske doğru ilerleyebilirler. HVCs Galaktik diske nasıl ulaştıklarını anlamanın oldukça zor olduğunu belirten bilim insanları, manyetik alanların bulutların aynı atmosferden geçen bir meteor gibi yanmaktan koruyarak Samanyolu’ nunun diskine yönlendirmeyi mümkün kılabileceğini düşünüyorlar.
Smith Bulutu’nda bulunan bu manyetik alanın şimdiye kadar ki en iyi kanıt olduğu belirtilmesine karşın, Smith Bulutu’nun alanı halen gizemini koruyor. Manyetik alanın bulutun haloya doğru hareketiyle büyüyebileceğini düşünüyor Hill.
Önceki araştırmalar Smith Bulutu’nun yaklaşık 8000 ışık yılı uzakta Galaksimizin diskinin yumruğundan bir kez kurtulduğunu ve diske tekrar girmenin başladığını gösteriyor.
“ Smith Bulutu yüksek hızlı bulutlar arasında eşsiz, çünkü Samanyolu’ yla etkileşime giriyor ve birleşiyor. Şimdiden kuyruklu yıldız benzeri görünmesi ise Samanyolu’nun etkisini şimdiden hissetmeye başladığını gösteriyor,” diyor Ulusal Radyo Astronomi Gözlemevi’nden(National Radio Astronomy Observatory –NRAO) astronom Felix J. Lockman.
Smith Bulutu herhangi bir yıldıza sahip olmadığından, nötr hidrojeni tespit edebilen GBT gibi duyarlı radyo teleskopları tarafından gözlenmeleri gerekiyor. Eğer bu bulut gözle görülebilir olsaysı Orion takım yıldızı kadar bir yeri kaplıyor olacaktı.
Smith Bulutu Samanyolu’yla birleştiğinde Gould Kuşağı benzeri bir yıldızlar topluluğu üretebilecek.
Araştırma Referansı :
- Alex S. Hill, S. A. Mao, Robert A. Benjamin, Felix J. Lockman, Naomi M. McClure-Griffiths. Magnetized Gas in the Smith High Velocity Cloud. The Astrophysical Journal, 2013; 777 (1): 55 DOI: 10.1088/0004-637X/777/1/55
