CRISPR gen düzenleme sisteminin genetik hastalıkları tedavi etmede kullanılacağı düşünülse de; bu teknolojinin sentetik biyoloji için kullanım alanları da olacağı görülüyor. ETH Zürih’den bilim insanları CRISPR’ı, insan hücreleri içinde fonksiyonel biyo bilgisayarlar inşa etmek için kullandı.
Günümüzde modern bilgisayarlar bize güçlü makineler olarak gelse de, doğayı çok uzun zamandır kullanıyor. Canlı organizmalar bilgisayarlar gibi düşünülebilir, hücreler mantık kapıları olarak davranarak, girdileri dünya dışına taşıyabilir ve bunu işleyerek önemli metabolik işlemlerin gerçekleşmesine imkan verir.
“İnsan vücudu kendi başına büyük bir bilgisayardır. Metabolizması çok eski zamanlardan beri trilyonlarca hücrenin işlem gücünü yürütür. Buna karşı bu teknik açıdan süper bilgisayarın çalışması için bir dilim ekmek yetebilir,” diyor baş araştırmacı Martin Fussenegger.
Bu doğal prosesleri kullanarak mantık devreleri inşa etmek sentetik biyolojinin asıl hedefini oluşturuyor. Bu durumda, ETH Zürih ekibi CRISPR ile insan hücrelerini modifiye ederek çift çekirdekli işlemciler yerleştirmenin yolunu buldular. Normalde bu sistem kılavuz RNA sekansları kullanarak, genomdaki spesifik DNA segmentlerini hedefliyor. Bu projeyle ekip işlemci gibi davrana Cas9 enziminin özel bir versiyonunu yarattı.
Bu özel Cas9 kılavuz RNA’ları girdi gibi okuyarak, özel genlere cevap olarak ifade ediyor. Bu belli proteinleri çıktıya çeviriyor. Bu işlemciler sanki dijital yarı toplayıcılar gibi çalışıyor, özellikle iki girdi veya ikili rakamları kıyaslayarak, iki çıktı ulaştırıyor. Bilgisayar gücünü arttırmak için araştırmacılar iki işlemci çekirdeğini bir hücreye sıkıştırdı. Yani çift çekirdekli işlemci gibi bir şey üretti.
Bu uzun süreçte çift çekirdekli hücre bilgisayarlarından milyarlarca istiflenerek, teşhis ve hastalık tedavisinden kullanılabilecek biyo bilgisayarlar yapılabilir. Örneğin, ekip farklı biyo işaretçiler ve tedavi edici moleküllerin uyumunu araştırabilir.
Düşünün ki milyarlarca hücre içeren bir mikro dokunuz var ve her biri çift işlemcili hücrelerle donatılmış. Bu gibi teoride bilgisayar organlar, dijital süper bilgisayarlar gibi kullanılabilir ve çok az enerji kullanacaklar.
Araştırma PNAS’da yayınlandı.
Kaynak: ETH Zurich
Rejenereasyon içinde paha biçilemez bir teknoloji.