Bir insanın çemberin (loop the loop) içinde yerçekimine meydan okuyarak koşmasının fiziksel açıdan mümkün olabileceğini biliyor muydunuz ? Evet merkezcil kuvvetle alakalı olan bu fizik prensibini gerçekleştirmek için bir insanın tepe noktaya ulaştığında 13,84 km/s hız ulaşması gerekiyor. İşte bunu inanılmaz freerunning videolarından tanıdığımız süper insan diyebileceğimiz bir insan Damien Walters gerçekten başarıyor. Bu fiziksel fenomeni denemek içinse, özel bir çember yapıldı. Ayrıca Damien özel bir fizikçiyle olayın fiziğine çalıştıktan sonra defalarca denemeden yaptıktan sonra yerçekimine meydan okuyarak çemberde yürümeyi başardır. İlk başta birkaç düşüş yaşayan profesyonel dublör Damien sonunda işi gerçekten kapıyor. Çemberler (loop) gerçekten fizik kanunlarının gizemli bahçeleri gibi. Daha önce de arabayla, kaykayla, motorsikletle hatta üç tekerlekli bisikletle çemberden geçildi. Fiziğin bu konusu o kadar ilgi çekiyor ki, pek çok şov ve oyuncaklar bunlara dayalı.
Ayrıca lunaparklardaki çember yani looplar ilk başta çember şeklinde yapılırken, artık damla şeklinde yapılıyor,çünkü tam daire şeklinde yapılırsa, yerçekimi kuvveti (G) çok arttığından lunaparklardaki hız trenlerindeki yolcuların (rollercoaster) boyunları incinebiliyor.
Merkezcil kuvvet, dairesel hareket sırasında cismi yörüngede tutan kuvvettir. Merkezcil kuvvet, hız vektörünün büyüklüğünü değiştirmez ancak yönünü değiştirir. Bu yüzden bir merkezcil ivme oluşur.
Merkezcil kuvvetin yönü, merkezcil ivmenin yönüyle aynı yani merkeze doğrudur ve çizgisel hıza diktir. (bu sebepten hızın büyüklüğü değişmez)
Merkezcil kuvvet, diğer kuvvetlerden bağımsız bir kuvvet değildir. Herhangi bir kuvvet, eğer dairesel harekete sebep olup merkezcil ivme yaratıyorsa merkezcil kuvvet olur. Örneğin
- Bir gezegenin etrafında dönen bir uyduya etki eden merkezcil kuvvet kütleçekim kuvvetidir.
- Bir ipin ucuna bağlı halde döndürülen taş için merkezcil kuvvet ipin gerilmesidir.
- Manyetik alanda dairesel hareket eden bir elektronun merkezcil kuvvveti, Lorentz kuvvetidir.
- Viraj dönen arabanın içindeki kişiye etki eden merkezcil kuvvet, kişiyle koltuk arasındaki sürtünmedir.
Merkezcil İvme
Newton’ın ikinci yasasından yola çıkarak, Merkezcil Kuvvet
,
Kaynak : http://en.wikipedia.org/wiki/Vertical_loop
http://tr.wikipedia.org/wiki/Merkezcil_kuvvet
Aşağıdaki videolarda merkezcil kuvvetin nasıl sizi yerçekimine karşı tuttuğunu görebilirsiniz. Tabi bu örnekler gerçekten tehlikeli ve sadece profesyoneller tarafından yapılabilir.
https://youtu.be/3Xc_eh-OlvU
