Sorting by

×
AstronomiBilimsel GelişmeKimyaMakalelerMühendislikUzay-Zaman

Ay’ın Yüzeyindeki Suyun Dünya’nın Manyetosferinden Gelmiş Olabileceğine Dair İlk Kanıt Bulundu

Apollo yolculuklarından önce Ay’ın yüksek sıcaklıklar ve uzayın ölümcül şartlarından dolayı, çöl gibi kuru olduğu düşünülürdü. Fakat sonrasında yapılan çalışmalarda, kutup kraterlerinde buz, volkanik kayalarda su ve ay toprağında paslı demir kalıntıları olduğu keşfedildi. Tüm bu bulgulara karşın, halen aydaki suyun kaynağına dair tam bir kanıt yoktu.

Yaygın teoriye göre, güneş rüzgarıyla taşınan pozitif yüklü hidrojen iyonları ay yüzeyini bombardımana tutarak eş zamanlı olarak reaksiyona girer((OH)ve (H2O)). Fakat yeni yapılan çok uluslu bir araştırmada, güneş rüzgarlarının ayda su oluşumu için tek kaynak olmadığı öne sürüldü. Astrophysical Journal Letters dergisinde yayınlanan makalede, Dünya’dan gelen parçacıkların Ay’ı besleyebileceği ortaya kondu. Yani diğer gezegenler de, benzer şekilde atmosferlerinden uydularına su aktarıyor olabilir.

Evren’de Birçok Yerde Su Olabilir

Aslında su uzayda, gökbilimcilerin ilk düşündüğünden çok daha yaygındı. Mars’ın yüzeyinden, Jüpiter’in aylarına; Satürn’ün halkalarından, asteroitlere ve Plüton’a kadar pek çok yerde su tespit edildi. Hatta Güneş Sistemi’nin ötesinde bir gezegenin bulutlarında bile su tespit edildi. Önceleri suyun güneş sisteminin oluşumuyla oluştuğu varsayılsa da,uzaydaki suyun çok daha dinamik olduğunu gösteren kanıtlar giderek artıyor. Güneş rüzgarlarının, ay yüzeyindeki suyun kaynağı olduğu düşünülse de, bilgisayar modelleri ayın yüzeyindeki suyun yarısının buharlaştığını ve yaklaşık üç günlük dolunay boyunca Dünya’nın manyetosferinden geçerken yok olduğunu tahmin etmişti.

Sürpriz bir şekilde Chandrayaan-1 uydusu tarafından yapılan yüzey hidroksil/suyu analizinde, ay yüzeyindeki suyun bu manyetik perdeleme esnasında kaybolmadığı görüldü. Dünya’nın manyetik alanının güneş rüzgarlarından gelen suyun hızlı bir rejenere olmasını engellediği düşünülüyordu ama araştırmacılar durumun böyle olmadığını keşfetti.  

Manyetosfer geçişi öncesi, esnası ve sonrasındaki yüzey suyu haritaları kıyaslandığında, ay suyunun manyetosferik akış yani “Dünya rüzgarıyla” yenilenebileceği anlaşıldı.

Dünya’dan gelen iyonların varlığı, THEMIS-ARTEMIS uydusunun gözlemleri kullanılarak güneş rüzgarlarından farkı ortaya konarak, Kaguya uydusuyla da onaylandı.

Daha öncesinde yapılan Kaguya uydusunun dolunay süresince yaptığı gözlemler, Dünya’nın ozon tabakasından sızan yüksek miktarda oksijen konsantrasyonu ve gezegenimizin ekzosferinden sızan yoğun hidrojen tespit etti.

Manyetosfer parçacıklarının toplam akışı, temelde güneş rüzgarlarından farklı. Bundan ötürü, bu araştırmadaki yüzey suyunun kaynağı manyetosfer olduğundan, bilindik kalkan teorisini çürütüyor. Çünkü dünyanın manyetosferi kendi su köprüsünü yaparak, ayın suyunu tazeliyor.

Bu araştırma gelecekteki su aramalarını değiştireceğinden, uzay araştırmalarını ve teknolojilerini güncellememize neden olabilir. Tabi yine de bu araştırmayı genişletmek için yeni hidroksil/su spektrometreleri ve parçacık sensörlerine sahip, yeni uydular fırlatmak gerekecektir.

Araştırma Referansı:

Earth Wind as a Possible Exogenous Source of Lunar Surface Hydration, Astrophysical Journal Letters (2021). iopscience.iop.org/article/10. … 847/2041-8213/abd559 . On Arxivarxiv.org/abs/1903.04095

Kaynak
Phys.org
Daha Fazla Göster

Oğuz Sezgin

Bir bilim sever ve kimyager olarak, internetteki Türkçe kaynak eksikliği görerek Gerçek Bilim’i 2012'de kurdum. Bu sitede gördüğünüz pek çok bilim ve teknoloji haberini ciddi kaynaklardan toplayarak sizin için araştırıyor, çeviriyor ve derliyorum. Gerçek Bilim'deki diğer yazarlar ve ben, her gün baş döndürücü şekilde gelişen bilim ve teknoloji haberlerini size aktarmaktan kıvanç duyarız.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Başa dön tuşu