Ay çevresindeki uzayın düşünüldüğünden daha aktif olduğu düşünülüyor. Yüzey ve ayın manto manyetik alanlarından yansıyan güneş(solar) rüzgarlarının, ay su seviyeleri gibi olaylar üzerinde etkisi olduğu düşünülüyor. Bu çıkarım İsveç Uzay Fiziği Enstitüsü ve Umeå Üniversitesi’nden Charles Lue ‘nun doktora tezinden yola çıkarak hesaplandı.
İsveç uzay enstrümanı SARA tarafından Ay ve güneş rüzgarları arasında güçlü ve değişken etkileşim ölçüldü. Güneş rüzgarı , güneşten devamlı akana plazma tarafından üretiliyor ve Güneş Sistemi’nden gezegenleri etkileyerek, Dünya’da bir arora(tan) oluşumuna neden olur. Diğer taraftan ay atmosferi çok incedir ve güneş rüzgarını regüle edecek küresel manyetik alandan yoksundur. Bu nedenle uzun süredir ayın pasif şekilde güneş rüzgarlarını absorblayarak, etrafını belirgin şekilde etkilemediğini belirtiyor. Her şeye rağmen, elde edilen bu yeni kanıtlar sayesinde , ayın yüzeyinde ve mantodaki yerel manyetik alanların güneş rüzgarının bir kısmını yansıttığını gösteriyor.
“Ay uzay atmosferine dair elde edilen bu bilgi ayda gece ve gündüz yüzeylerini etkilediğinden çok önemlidir,” diyor Charles Lue.
Yansıtılan güneş rüzgarı iyonlarının hareketi ay gün doğumundan alınarak spiralli yollar izleyerek, ayın gece yüzüne kadar devam ettiriliyor. Yerel bölgelerdeki bu güçlü manyetizma, aynı anda akışın arttığı bitişik alanlarda artan bir akış sergiliyor. Uzun dönemde, Ay ve taşındaki bu etkiler manto suyu seviyelerine etkiyebiliyor.
“Bu etkiler görünür ışıkta bile ay yüzeyinde parlak girdaplar olarak görülebiliyor,” diyor Charles Lue.
İsveç Uzay Fiziği Enstitüsü’nde geliştirilen SARA (Sub-keV Atoms Reflecting Analyzer) cihazı , Hint Uydusu Chandrayaan-1 ‘de yer alıyor. 2009’dan beri incelenen Ay’daki güneş rüzgarı etkileşimi Charles Lue’nun yer aldığı ekip tarafın analiz edildi.
Bu gözlemler sayesinde ay – uzay çevresindeki varyasyonların haritası çıkarılarak ay yüzeyi hakkında daha fazla bilgi edinilebilir .
Kaynak : http://www.sciencedaily.com/releases/2015/11/151130084616.htm