İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından verilen 2015 Nobel Fizik Ödülü, Japonya’dan Takaaki Kajita ve Kanada’dan Arthur B. McDonald ‘a verildi. Super-Kamiokande Üniversitesi ve Queen’s Üniversitesi Sudbury Nötrino Gözlemevi’nin işbirliği ile nötrino salınımlarından , nötrinolarının kütlelerinin keşfedilişine verildi.
Parçacık Dünyasında Metamorfoz
2015 Nobel Fizik Ödülü Takaaki Kajita ve Arthur B.’nin anahtar katılımlarıyla yaptıkları deneylerde nötrinonun kimliksel değişimini gösterdiler. Bu metamorfoz nötrinoların kütleleri olmasını gerektiriyordu. Bu keşifle maddenin ve evrenin görünümüne dair en derin çalışmaları anlayabilmemizi sağladı.
Milenyuma doğru Takaaki Kajita Super-Kamiokande dedektöründe atmosferdeki nötrinolarını iki kimliği arasında gidip geldiğini gösterdi. Aynı zamanlarda Kanada’da Arthur B. McDonald liderliğinde bir araştırma grubu Sudbury Nötrino Gözlemevi’nde, Güneş’ten gelen nötrinoların Dünya’da gelirken yok olmadıklarını , sadece farklı bir kimlikle yakalandıklarını gösterdi.
Nötrino bulmacası onlarca yıldır fizikçilerin kafasını kurcalıyordu.Yapılan teorik hesaplamalar Dünya’ya gelen nötrinoların üçte ikisinin kaybolduğunu gösteriyordu. Fakat bu iki deney sayesinde nötrinoların kimliklerini değiştirdikleri keşfedildi. Üç nötrino çeşiti var ; elektron nötrino, müon nötrino, tao nötrino .
Bu keşif sayesinde uzun süredir kütlesiz olduğu düşünülen nötrinoların, çok küçük de olsa kütleye sahip olduğu anlaşıldı. Yapılan bu tarihi buluş sayesinde Standart Model’in evrenin oluşumunu ifade eden tüm temel bileşenleri tarif etmediği anlaşıldı. Hiç bir şekilde durdurulamayan nötrinolar, doğadaki en anlaşılmaz parçacıklardan biri. Her saniye milyarlarca nötrino parçacığı vücutlarımızdan geçiyor.
Ontario madenlerinin 1600 metre altında bulunuyor.
Takaaki Kajita 1959’da Higashimatsuyama, Japonya’da doğdu. Prof. Takaaki Kajita Tokyo Üniversitesi’nde Kozmik Işın Araştırmaları Enstitüsü’nün Direktörlüğü’nü yapıyor.
Arthur B. McDonald 1943 Sydney Kanada doğumlu, 1969’da Caltech’de doktorasını aldı. Queen’s Üniversitesi’nde fahri profesörlük yapıyor.
Ödül iki bilim adamı arasında eşit paylaştırıldı. Yaklaşık 960 bin ABD doları ödül verildi.
Kaynak : http://www.sciencedaily.com/releases/2015/10/151006083633.htm
