Zaman makinenizle geçmişte yolculuk yaparak, eski dilleri yeniden oluşturabileceğinizi , ya da çözülemeyen eski kitabeleri okuyabildiğinizi düşünün. Bugüne kadar imkansız olarak görünen bu fikir , bugün Berkeley ve British Columbia Üniversiteleri bilim adamları tarafından özel bir yazılım geliştirilerek, var olan ipuçları birleştirildi ve proto (ilk) diller yeniden oluşturuldu.
Yeni geliştirilen yazılım sayesinde istatistik ve olasılık hesapları kullanarak diller yeniden yapılandırıldı. Araştırmada 637 modern Austronezya diline odaklanılarak, veri tabanındaki 14,000 sözcük kullanılarak, Proto – Avustronezya dilleri % 85 doğrulukla kopyalanabildi. Normalde bu işlemler insan gücüyle yapıldığından oldukça uzun zaman alıyor.
Bilgisayar yazılımı linguistik teoriden temel alarak, dil ailesinden kelimeleri türetebiliyor. Zaman içinde proto diller evrilse de dillerin bıraktıkları izler sayesinde kelimelerin kökleri türetilebiliyor.
Monte Carlo örneklemesi üzerine Markov zinciri algoritması kullanılarak yapılan program, modern Avustronezya dil ailesinden benzer sesleri, tarihi ve kökeni taşıyan kelimeleri ayırıyor. Böylece Proto-Avustronezya dil ailesindeki ortak kelimeler belirleniyor.
“ Bu sistem hakkında beni en çok heyecanlandıran, tarihsel bir yapılandırma sayesinde dil bilimciler bir dili daha kısa sürede daha fazla kelime, daha fazla bilgi sayesinde daha kısa sürede öğrenebiliyor,” diyor Doç. Dr. Dan Klein Berkeley Üniversitesi’ nden.
Ayrıca dil bilimciler geliştirilen bu yazılım sayesinde dillerin geçmişteki haline öğrenebildikleri gibi
gelecekte dilleri yaşayacağı evrimi de görebiliyorlar. Belki de artık bu sayede gizli kitabeler ,haritalar çözülerek inanılmaz keşifler yapılabilecek.
Kaynak . http://www.gizmag.com/computer-program-reconstructs-ancient-languages/26235/
