Yeni yapılan bir araştırmada insan aktivitesinden kaynaklı atık sulardaki yasal ve yasadışı ilaçların sucul yaşam için bağımlılık tehlikesi yaratabildiği gösterildi. Araştırmada Avrupa nehirlerinde bulunan denizalasının, atık sularda bulunabilecek mikro dozlardaki metamfetamine karşı bağımlılık oluşturabileceğini gösterdi.
İlaçlar ve diğer uyuşturucu artıklarının vahşi yaşam üzerindeki etkileri üzerine pek fazla araştırma olmadığından, bu yeni araştırma oluşabilecek riskleri ortaya koyabilir. Daha öncesinde 2019’da yapılan bir araştırmada, bu kirleticilerin balıkların davranışları ve anksiyete seviyeleri üzerindeki etkileri koyulmuştu. Prozac gibi antidepresanların balıkların grup davranışlarındaki sosyal davranışları bozabileceği bulunmuştu.
Çek Üniversitesi Hayat Bilimleri’nden bilim insanları, metamfetamin adlı yasadışı ilacın suyollarına bulaştığında oluşturduğu etkiyi inceledi. Araştırmacılar bir denizalasını su tankında izole ederek aynı temiz su yollarında bulunabilecek mikrodozlarda, 8 hafta boyunca metamfetamine maruz bıraktı.
Sonrasında bilim insanları balığı, temiz su tankına alarak ona eski doğal ortamına veya metamfetamin kirlenmiş suya dönme seçimini sağladı. Deney her 10 günün 2. Gününde tekrarlandı. Böylece balığın bu durumdan etkilenip etkilenmediği araştırıldı.
Balığın bu periyot boyunca seçimleri incelendi ve 2 ay boyunca metamfetamin dolu tankta kalan balığın metamfetamin bağımlısı olduğu anlaşıldı. Ayrıca kontrol grubundaki balığa göre daha az aktif olduğu ve tanktan ayrıldığı 10 güne kadar halen beyninde uyuşturucu olduğuna dair kanıt sağlandı.
Bilim insanları, metamfetaminin balıkta yarattığı fizyolojik zararlar nedeniyle, balıkların daha sağlıksız atık su kanallarına doğru göç etmesine neden olabileceğine inanılıyor.
“Yabani balıklarda oluşabilecek bir uyuşturucu bağımlılığı, şehir ortamlarında yaşayan türlere dair beklenmedik bir baskının oluşmasına örnek teşkil edebilir, “ araştırmanın yazarı Pavel Horký.
Araştırma sonuçları gerçekten düşündürücü değil mi? İnsanların bağımlılıkları doğanın bağımlılığı oluyor ve bir çok canlı türünü tehdit edecek hale geliyor. İşte doğa bizim hatalarımızı ödemeye devam ediyor. İklim değişimi ve kirlilik doğayı hızla bitiriyor malesef.
Araştırma Journal of Experimental Biology dergisinde yayınlandı .
Kaynak: EurekAlert
Araştırma Referansı:
Horký, P., Grabic, R., Grabicová, K., Brooks, B. W., Douda, K., Slavík, O., Hubená, P., Sancho Santos, E. M. and Randák, T. (2021). Methamphetamine pollution elicits addiction in wild fish. J. Exp. Biol. 224, jeb242145.
DOI: 10.1242/jeb.242145
