Normalde gözümüzle görmediğimiz mikro plastikler tüm su kaynaklarına bulaşarak görünmez bir risk yaratıyor.Örneğin; Tuz gölü‘nden alınan tuz numunelerinde bile mikroplastiğe rastlandı. Yeni yapılan bir araştırmada , nano-selüloz malzemeyle sudaki mikro plastiklerin ayrıştırılabileceği gösterildi.
Nano-selüloz , selüloz iplikçiklerden üretilen gözenekli ve “yalancı-plastik” bir malzemedir. Selüloz normalde bitkilerin hücre duvarlarında bolca bulunan bir maddedir. Ayrıca selüloz dünyada en bol bulunan organik bileşiktir.
Plastik atıkların daha küçük parçalara ayrılmasıyla oluşan mikroplastiklerin oluşumuna ilginç örnekler de var. Örneğin diş macunlarında kullanılan mikro küreler ve hatta sentetik kumaşların yıkanmasıyla ortaya çıkan küçük fiberler mikroplastik atıklar yaratabiliyor.
5 mm’den daha küçük parçacıklar genelde mikroskopik olarak tanımlanırlar ve onları görmek çok zordur ve su kanallarının filtrasyonlarını kolaylıkla geçerler. Sonuç olarak , bu plastikler balıklar tarafından yenilerek, sonradan balık yiyenlere geçebilir. Ayrıca pek çok su kaynağına karıştığı için, içme sularında bile bulunabiliyor. Bu parçacıkların ne kadar toksik olduklarına bağlı olarak, balıklar ve insanlara zarar verme olasılıkları var.
İşte bu probleme bir çözüm arayan, Finlandiya VTT Teknik Araştırma Merkezi’nden bilim insanları ,nanoselüloz film ve hidrojel kullanarak, sudaki mikroplastikleri yakalayarak, ayırmayı denedi. Malzemenin ağ benzeri yapısı sayesinde, mikroplastikleri ayrıştırmayı başardılar. Bu malzeme suya konulduğunda; yapı kapiler kuvvetler üreterek parçacıkların ağa hücum etmesini sağlayarak, onları orda tutuyor.
Yakın gelecekte bu teknoloji sayesinde, farklı bölgelerdeki su numunelerindeki mikroplastik miktarı belirlenebilir. Bu teknoloji bir kez geliştirildi mi, su kaynağındaki mikroplastikleri süzmek için daha büyük ve ucuz sistemlerin geliştirilmesine vesile olabilir.
“Yeni filtrasyon çözümleri sayesinde parçacıklar, üretildikleri yerde yakalanabilir.Örneğin , çamaşır yıkamada yayılan mikroplastik parçacıkların süzülmesi için kullanılabilir. Benzer şekilde endüstrinin çeşitli kollarında, filtrasyon metotları geliştirilerek mikroplastik üretimi ve su yollarına karışması engellenebilir,” diyor Prof. Tekla Tammelin.
Kaynak: VTT Technical Research Centre of Finland
