Warwick Üniversitesi’nden araştırmacılar güneş sisteminin dışındaki bir gezegende rüzgarın 8600 km hızla estiğini tespit etti. Gezegende rüzgarın hızı doğrudan ölçülerek ilk kez haritalandı. Dünyada bugüne kadar ölçülen en güçlü fırtınadan 20 kat daha fazla olan bu rüzgar hızı , ses hızından 7 kat daha hızlı.
Warwick Üniversitesi Astrofizik grubundan baş araştırmacı Tom Louden keşfi şöyle değerlendiriyor; “Güneş sisteminin dışında iklim haritalandırılması ilk kez yapılıyor. Dış gezegenlerde rüzgar olduğu bilinse de , bugüne kadar hiç doğrudan ölçülmemiş ve haritalandırılmamıştı,” diyor.
HD 189733b dış gezegeninde keşfedilen fırtına iki taraftan da ölçüldü. Gündoğumu kısmından gece kısmına doğru yapılan ölçümde, 8600 km/s yada saniyede 2 km hızla esen güçlü rüzgar keşfedildi. “HD 189733b’deki rüzgar hızı, gezegenin atmosferindeki sodyum absorpsiyonunun yüksek çözünürlüklü spektroskopiyle ölçülmesiyle bulundu. HD 189733b atmosferinin dünyaya olan ileri geri hareketlerinin dalga boyunda yarattığı Doppler etkisi değişimleri sayesinde, hız ölçülebildi”, Mr Louden .
Gezegenin yıldızının yüzeyi merkezde kenarlarda olduğundan daha parlak, bu neden gezegen yıldızının önün geçtiğinde, atmosfer değişiminden kaynaklanan bağıl ışık bloke oluyor. İşte ilk kez bu bilgi kullanılarak gezegenin zıt bölümlerindeki hızlar ölçülerek bir hız haritası elde edildi.
Araştırmacılar bu teknik sayesinde Dünya benzeri gezegenlerde ölçümler yapılabileceğini düşünüyor.
HD 189733b gezegeni “Sıcak Jüpiterler” adı verilen ve çok incelenen bir grupta yer alıyor. Bu gezegen Jüpiter’den % 10 daha büyük , fakat yıldızına 180 kat daha yakın. Bu nedenle gezegenin sıcaklığı 1800 C. Bu sıcaklıkta platin,altın ve demir eriyor.
Daha önceki araştırmada gezegenin mavi bir gölge gibi olduğu, muhtemelen yükseklere kadar çıkan silika parçacıkları olduğu düşünülüyor.
Elde edilen veriler, High Accuracy Radial velocity Planet Searcher-HARPS (Yüksek Doğruluklu Radyal Hız Gezegen Arayıcı- Şili La Silla) kayıtlarına alındı.
Kaynak : PHYS.ORG
Spatially resolved eastward winds and rotation of HD 189733b, The Astronomical Journal Letters. arxiv.org/abs/1511.03689
