Surrey Üniversitesi’nden bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya göre, görgü tanıkları suçu hatırlamak için gözlerini kapadıklarında olayları daha doğru detaylarla hatırlıyorlar. Ayrıca ekip tanıklarla daha dostça ortam kurduklarında daha fazla hatırladıklarını keşfetti.
Legal and Criminology Psychology (Hukuki ve Kriminal Psikoloji) dergisinde yayınlanan araştırmada, 178 katılımcı alınarak iki çalışma yapıldı. Birinci deneyde katılımcılar katılımcılar bir mülke giren bir elektrikçinin bazı işler çevirerek , bazı şeyleri çaldığını izliyorlar. Sonrasında her katılımcıya gözleri açık veya kapalı ve de ya samimi ya da seviyeli olmak üzere 4 farklı tarzdan birinde rastgele olarak sorular soruldu. Örneğin;” kamyonetin önünde ne yazıyordu ” ,vb. Gözlerini kapatan katılımcıların % 23 daha fazla soruyu doğru cevapladığı görüldü. Ayrıca tanığa samimi davranmanın da doğru cevapları arttırdığı görülse de, gözlerin kapalı olması hatırlamayı koşulsuz arttırıyor.
İkinci deneyde ise hafıza görevleri bir ileri adıma taşınarak tanıklara ne duydukları kadar ne gördükleri de soruldu. Bu kez katılımcılara Crimewatch isimli klip izletildi. Bu klipte bir soyguncunun yaşlı bir adam evinde saldırması yeniden canlandırdı. Sonuçlar gösterdi ki, gözlerin kapalı olması samimi ilişkiler kurulsun ya da kurulmasın, katılımcılara hem görsel , hem işitsel detayları hatırlamada yardım etti.
İki deney boyunca da samimi davranılmayan katılımcılar gözleri kapatırken daha rahatsız hissetti. Buna karşın, samimi davranılanlar gözlerini kapattıklarında daha rahat hissettiklerini belirttiler.
“Araştırmamızda gözleri kapamanın ve tanıklarla samimi ilişkiler kurulmasının, hatırlamaya yardım ettiği anlaşıldı,” diyor Surrey Üniversitesi’nden Dr. Robert Nash.
Bu yaklaşım izlenerek tanıkların olayları daha iyi hatırlaması sağlanabilir.
Kaynak : ScienceDaily
Makale Referansı :
- Robert A. Nash, Alena Nash, Aimee Morris, Siobhan L. Smith. Does rapport-building boost the eyewitness eyeclosure effect in closed questioning? Legal and Criminological Psychology, 2015; DOI: 10.1111/lcrp.12073
Bir Yorum