Cenevre Üniversitesi’nden(UNIGE) fizikçiler fotonun kuantum halini 25 km uzaktaki kristale optik fiberle ışınlamayı başardılar. Prof. Nicolas Gisin’in laboratuarında bundan 10 yıl önce de aynı UNIGE ekibi tarafından 6 km uzağa ışınlanma rekoru böylece geçildi. Maddeden geçen ışık, fotonun kristale teleportasyonu için kullanılarak, kuantum fiziğinde sadece parçacığın kompozisyonunun önemli olmadığı ve halinin önemli olduğunu gösterildi. Böylece parçacık var olarak zorlayıcı koşullara karşı durabilir ve böylece maddede ışıktan ayırılabilir.
Félix Bussières ve meslektaşları sonuçları Nature Photonics’de raporladı. Yapılan son deneyler sayesinde fotonun kuantum halinin kristale ışınlanarak ikisinin doğrudan etkileşime girmeden korunabileceği doğrulandı. Birincisi hafıza bankası gibi kullanılarak kristalde fotonun bilgisini depolarken, ikincisi ise teleportasyon etkisini bu mesafeler boyunca taşıyabilecek.
25 km uzağa teleportasyon
Bu deneyde sadece önemli bir teknolojik başarı elde etmekle kalınmadı, ayrıca kuantum boyutta şaşırtıcı olasılıklar doğurabilecek olağanüstü avantaj sağladı. 25 km uzunluğunda optik fiber sayesinde daha önceki 6 kmlik rekora önemli derecede üstünlük sağlandı.
Triangülasyondan sonraki Hafıza
Peki öyleyse kuantum dolanıklık ve özellikleri gerçekten nasıl test ediliyor? Önce iki dolanık foton düşünün – başka bir deyişle birbirine en ufak kısımlarında bile ayrılmaz şekilde bağlanmış iki foton. Biri diğerinden 25 km uzağa yerleştirilmiş ve diğeri de kristale yollanmış. Bu sanki bilardo oynamak gibi, üçüncü bir foton birine dokunarak her ikisini de aşındırıyor. Bilim insanları bu çarpışmayı ölçebiliyorlar. Fakat bilgi içeren üçüncü foton yok olmak yerine, ikinci dolanık fotonu da içeren kristale gidiyor.
Sonuç olarak baş yazar Félix Bussières’ın yayını bunu şöyle açıklıyor; birinin gözlemlediği, “ ışık elementinin iki kuantum hali , bu iki dolanık foton aynı siyam ikizleri gibi davranarak, ışıktan maddeye teleportasyonuna imkan veren bir kanal oluşturuyorlar.” Buradan yola çıkarak bunun kuantum fiziğinde küçük bir adım olduğu ve burada halin ‘araçtan’ daha önemli olduğu, diğer bir tabirle nesnenin kuantum özelliklerinin klasik fiziksel özelliklerinin ötesine geçtiği belirtiliyor.
Kaynak : ScienceDaily
Araştırma Referansı :
- J. G. Bohnet, K. C. Cox, M. A. Norcia, J. M. Weiner, Z. Chen, J. K. Thompson.Reduced spin measurement back-action for a phase sensitivity ten times beyond the standard quantum limit. Nature Photonics, 2014; 8 (9): 731 DOI:10.1038/nphoton.2014.151
Sayın moderatör sitenizi bir süredir takip ediyorum.. Kimi makaleler ilgi çekici. Ancak yukarıda ki popüler anlamda -ışınlanma- deneyini ”Evrenin Ötesi’nde” isminde ki popüler bir belgeselde geçen sene izlemiştim. 1 sene önce belgeseli izlemiş olsam, belgeselin kapsamı düşünüldüğünde, çekim-montaj ve servisi ile tahminen bundan 3 sene önceye yakın bir zamanda bu deneyin gerçekleştirildiği ortaya çıkar. Tabi izlediğim belgeselde ki deney ile yukarıdaki haber arasında doğrudan bir benzerlik kurduğumdan. Belki de yanılıyorumdur. Ancak tersi bir durumda; sanırım haberi sitemize eklemek için biraz geç kalmış olabiliriz.
Son zamanlarda buna benzer pek çok deney yapılıyor, fakat başarılı olan deney sayısı oldukça sınırlı. Bu haber ScienceDaily’de daha bugün yayınlandı. 13 Temmuz 2014’de ise online yayınlandı. Yani o videoda belki bu çalışma anlatılmış olabilir ama deney yeni sonuçlandı.