Dünya’nın çeşitli yerlerinden araştırma grupları, 50 yıldır efsanevi Odderon parçacığını arıyordu. İsveç-Macar araştırma grubu, CERN Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’ndan(LHC) gelen deneysel verileri derinlemesine analiz ederek, bu gizemli parçacığı keşfetmeyi başardı.
Aslında 1973’de iki Fransız parçacık fizikçisinin hesaplamalarından yola çıkarak bulunan bu parçacık, önceleri bilinmeyen farazi bir parçacıktı. Bu keşif uluslararası bir avın ilk kıvılcımını çaktı.
Odderon parçacıkları yüksek enerjili proton çarpışmalarında ortaya çıkıyor. Bu proton çarpışmalarında bazı durumlarda hemen saçılım olmuyor, parçacıklar bir diğerine sekiyor ve saçılıyor. Protonlar, kuarklar ve gluonlardan oluşur ve bunlarda kısa bir süreliğine Odderon ve Pomeron parçacıklarını oluştururlar.
İşte Lund Üniversitesi’nden araştırmacıların yer aldığı bir araştırma ekibi, CERN’deki parçacık hızlandırıcı çalışmalarının gelişmiş bir veri analizini yaparak, Odderon bağlantısını tanımlamayı başardı.
“Bu parçacık fiziğinde bir kilometre taşıdır! Maddenin anlaşılmasına giderek daha da katkıda bulunmak gerçekten fantastik hissettiriyor, yani dünyamızı oluşturan yapıtaşlarına,” diyor Lund Üniversitesi’nden parçacık fiziği araştırmacısı Roman Pasechnik.
Araştırmacılar, elastik proton-proton ve proton-antiproton çarpışmalarının geniş çaplı analizi sayesinde yeni parçacığı ortaya çıkardı. Bu analizler birkaç ay sürdü fakat sonunda meyvesini verdi.
“Biz dünyanın en iyi birkaç parçacık fizikçisiyle çalıştık. Bu sonuçları yayınladığımızda çok şaşırdılar,” diyerek bitiriyor Roman Pasechnik.
Araştırma Referansı:
T. Csörgő et al. Evidence of Odderon-exchange from scaling properties of elastic scattering at TeV energies, The European Physical Journal C (2021). DOI: 10.1140/epjc/s10052-021-08867-6
Bir Yorum