Cambridge Üniversitesi’nden bilim insanları hidrojen zengini bir atmosfere sahip, yaşanabilir bölgede büyük bir dış gezegen keşfettiler. Yarıçapı dünyanın 2,6 katı olan ve gezegenimizin 8,6 katı kütleye sahip K2-18b Dünya’dan 124 ışık yılı uzakta yer alıyor. The Astrophysical Journal Letters dergisinde yayınlanan sonuçlar gezegenin yaşanabilir bölgede olduğunu ve iki farklı ekip tarafından atmosferinde su buharı olduğu raporlandı.
Mini Neptün adını verdikleri gezegen, Neptün’den daha küçük fakat Dünya’dan çok daha büyük bir gezegen. Atmosferine dair bazı veriler elde edilse de, yüzeyinin nasıl olduğu bilinmiyor.
“Pek çok dış gezegenin atmosferinde su buharı tespit edildi ve hatta çoğu yaşanabilir bölgede yer alıyor ama bu gezegenin yüzeyi yaşanabilir anlamına gelmeyebilir. Yaşam olasılığı oluşturmak için, iç koşulları ve atmosferik koşulların tamamını içermesi gerekiyor. Özellikle de atmosferin altında sıvı halde su bulunacaksa bu koşullar önemlidir,” diyor Cambridge Astronomi Enstitüsü’nden araştırma lideri Dr Nikku Madhusudhan.
Bu mini Neptün’ü saran yüksek basınç altında bulunan hidrojen bir zarf ve iç kısmının kaya ve demir çekirdekten oluştuğu düşünülüyor. Eğer bu hidrojen zarf çok kalınsa, yüzeydeki su tabakasının sıcaklığı ve basıncı yaşamı desteklemekten çok uzak olabilir.
Fakat Dr. Madhusudhan ve ekibi K2-18b’nin boyutuna rağmen çok kalın bir hidrojen zarf içermediğini ve suyun tabakasının hayatı desteklemek için uygun koşullar yaratabileceğini gösterdi. Atmosfere dair gözlemler ve kütle-çap oranlarını kullanarak, sayısal modeller ve istatistiksel metotlar kullanarak hem atmosferin, hem de iç yüzeyin yapısını ve bileşenini açıkladı.
Araştırmacılar atmosferin hidrojen açısından zengin olmasını, önemli miktarda su buharıyla ilişkilendirdi. Ayrıca metan ve amonyak gibi diğer kimyasalların tespitinde de bulundu. Bu maddeler biyolojik proseslerle ilişkilendirilebilir.
Ekip sonrasında gezegenin iç yapısına dayalı atmosferik modellemeleri kullandı. Geniş çaplı modellemeler atmosferik özellikleri açıklayabildiği kadar kütle ve yarıçapı gösterebilir. Bu sayede muhtemel iç koşullara dair bir bölge belirlendi. Ayrıca hidrojen zarfı ve su tabakasının basıncı ve sıcaklığı da tahmin edilebiliyor.
“Hidrojenin ne kadar derinlere gittiğini öğrenmek için, hidrojen zarfının kalınlığını ölçmek istedik. Bu sorunun birçok çözümü vardı ve biz tüm gözlemleri birlikte açıklamak için çok da hidrojen gerekmediğini gösterdik”, diyor yardımcı yazar ve doktora sonrası öğrenci Matthew Nixon.
Araştırmacılar hidrojen zarfının maksimum genişlemesini tespit ettiler. Bu sayede gezegenin kütlesinin yaklaşık % 6’sı kadar olduğunu gördüler. Minimum hidrojen miktarı milyonda bir kütleye denk gelmesi yeterli, Dünya’nın atmosferinde de benzeri bir miktar bulunuyor. Özellikle bazı senaryolarda bu dünyanın okyanus dünyası olabileceği ve Dünya’daki okyanuslarına benzer basınç ve sıcaklıklara rastlanabileceği düşünülüyor.
Gelecekte K2-18b’nin atmosferik gözlemeleri çok daha ulaşılabilir olduğundan, James Webb Uzay Teleskopu gibi dev teleskoplarla da gözlenebilir.
Kaynak : https://www.sciencedaily.com/releases/2020/02/200226212008.htm
Referans: Nikku Madhusudhan et al. The interior and atmosphere of the habitable-zone exoplanet K2-18b. The Astrophysical Journal Letters, 2020 DOI: 10.3847/2041-8213/ab7229
3 Yorum