Uykuda geçen zaman genelde verimsiz olarak kabul edilir. Bu, uykuda harcanan zamanın daha verimli kullanılıp kullanılamayacağı sorusunu gündeme getirmektedir. Bugüne kadar uykuya dair yapılan araştırmalar, uyanıklık sırasında oluşmuş anıların dengelenmesi ve güçlendirilmesi (birleştirilmesi) üzerine odaklandı. Ancak, uyku sırasında görülmesi muhtemel öğrenme nadiren incelendi. Uyurken önceden öğrenilen bilgilerin otomatik tekrarlarla öğreniminin kuvvetlendiğine yönelik önemli bulgular bulunmakta.
Geçtiğimiz ay İsviçre’deki Bern Üniversitesi bünyesinde psikoloji, biyoloji ve bilişim alanlarında çalışan araştırmacılar bu konuya dair önemli bulgular yayınladı.1 Current Biology dergisinde bulgularını yayınlayan araştırmacılar, yeni öğrenilmiş yabancı ve çeviri kelimelerinin ardından öğlen uykusu uyuyan deneklerde, uyanık kalan deneklere göre daha iyi öğrenildiğini ortaya koydu. Uyku sırasında beyin dalgaları görüntülenen deneklerde uyumayanlara oranla daha fazla hipokampus (hafıza ve hatırlama işlemlerini yerine getiren bir beyin bölgesi) aktivasyonu da gözlemlendi.
Araştırmaya göre uyuyan bir kişinin öğrenmeye yönelik beyin hücrelerinin aktifleşiyor ve öğrenilen yabancı kelimelerle kelimelerin anadildeki anlamları arasındaki bağlantılar kuvvetleniyor.
Araştırmacılar bu deney için yapay bil dil yarattı. Kullanılan dilde daha önce bir anlam ifade etmeyen kelimeler rastgele seçilmiş Almanca sözcüklerle eşleştirildi (tofer=anahtar, guga=fil, gibi). Kelime eşleri iki deney grubuna da belirli bir süre çalıştırıldıktan sonra bir grup uykuya bir grup da alakasız başka bir aktivite yapmaya yönlendirildi. Bir süre sonra iki grup da kelimeleri ne kadar öğrendikleri yönünde testlere tabii tutuldular.
Normal şartlarda öğrenme için aktif bir beyin gerektiğini belirten araştırmacılar, hali hazırda öğrenilmiş bilgilerin kuvvetlendirilmesi ve hatırlanmalarının kolaylaşması için böyle bir duruma gerek olmadığını belirtti. Buna göre sofistike bir öğrenme imkansız olsa da, uyuma eylemi artık fiziksel ortamdan koptuğumuz, izole edilmiş bir zihinsel etkinlik olarak düşünülemez. Araştırmacılara göre özellikle derin uykudan bilişsel anlamda elde edilebilecek faydalarla ilgili henüz çok az bir bilgiye sahibiz.
Kaynakça;
- Züst, M. A., Ruch, S., Wiest, R., & Henke, K. (2019). Implicit Vocabulary Learning during Sleep Is Bound to Slow-Wave Peaks. Current Biology.
- https://www.sciencedaily.com/releases/2019/01/190131113837.htm
