Mars’taki Gizemli Gaz Kütlesi Bilim İnsanlarının Kafasını Karıştırdı

Mars atmosferinde yüzeyden çok yüksekte gaz kütlelerinin görülmesi bilim insanlarının kafasını karıştırdı. Mart ve Nisan 2012’de amatör astronomların raporladığı ve gezegen yüzeyindeki belirgin gaz buharları 250 km (250,000 mt) yükseğe kadar çıkabiliyor. Bugüne kadar Mars yüzeyinde görülen gaz benzeri yapılar ancak 100 km kadar yüksekte gözlenmişti.

“250 km yukarıda atmosfer ve dış uzay oldukça inceldiğinden, bu gaz kütleleri oldukça umulmadık,” diyor araştırmanın başyazarlarından İspanya País Vasco Üniversitesi Agustin Sanchez-Lavega . Bu özellikler 10 saatten kısa sürede oluşarak, 1000*500 km’lik bir alanı kapladı ve 10 gün boyunca yapısı değişerek sürdü.

Her şeye karşın, Mars etrafındaki hiçbir uzay aracı o zamandaki görüş açıları ve aydınlatma nedeniyle bu özellikleri göremedi.

Buna rağmen, Hubble Uzay Teleskopu’ndan 1995 ila 1999 yılları arasında aldığı imajları ve 2001 ila 2014 arasındaki amatör resim tabanları tarayarak Mars bulutlarında görülen olayları kontrol etti. Bu bulutlar ancak 100 km yüksekliğe kadar çıkıyordu. Fakat 17 Mayıs 1997’de alınan bir Hubble fotoğrafının 2012’de alınana benzer şekilde yüksek olduğu görüldü.

Bilim insanları Hubble verileri ve amatör gözlemleri kullanarak bu gaz kütlelerinin nedenini ve doğasını belirlemeye çalışıyorlar. “Su-buzu,karbodioksit buzu veya toz parçacıklarından kaynaklanan bir yansıma bulutu olabileceğine dair bir fikir üzerinde tartışsak da, bu denli yükseklikte,  standart atmosferik dolaşımdan istisnai bir sapmalar olması gerekir ,”diyor Agustin.

Diğer fikir de auroral emisyonlardan kaynaklanan görüntüler olabilir ki, bu bölgede mantosal manyetik alanlarda büyük miktarda anomaliler olduğu biliniyor.

Yine de bilim insanları henüz bu konuyu açıklayamıyor. 2016’da ESA’nın Mars’a yollayacağı Trace Gas(Gaz izleme)  Orbiter ‘in bu sıradışı olaya açıklama getirebileceği düşünülüyor.

1. Sánchez-Lavega, A. García Muñoz, E. García-Melendo, S. Pérez-Hoyos, J. M. Gómez-Forrellad, C. Pellier, M. Delcroix, M. A. López-Valverde, F. González-Galindo, W. Jaeschke, D. Parker, J. Phillips, D. Peach. An extremely high-altitude plume seen at Mars’ morning terminator. Nature, 2015; DOI:10.1038/nature14162