Kalp krizi ya da diğer adıyla miyokard enfarktüs dünya çapında en önemli ölüm nedenlerinden biridir. Modern cerrahi teknikler, teşhis ve tedavi teknikleri gelişse de kalp krizi sonrasında oluşan doku hasarı nedeniyle 5 yıllık mortalite oranları halen oldukça yüksektir. Bilim insanlarının ACS Nano dergisinde yayınlandığı yeni araştırmada miyokard enfarktüs sonrası kalbi onarabilen bir sprey tanıtıldı. Şimdilik sadece sıçanlar ve domuzlarda denenen ve biraz invazif olan sprey başarılı sonuçlar sergiledi.
Bilim insanları kalp krizi sonrası kök hücre tedavisi kullanarak, kalpte yeni bir doku oluşturmanın yollarını arıyor. Fakat kalbe doğrudan kök hücre yollamak, immün tepkisini tetikleyebileceği ya da kontrolsüz tümör büyümesine yol açabileceğinden oldukça risklidir. Bu nedenle araştırmacılar kalbe eksosom adı verilen protein,lipid ve nükleik asit içeren kesecikler vermeyi denedi. Fakat eksosomlar genelde kalbe ulaşmadan bozunarak iyileştirici etkisini kaybediyor. Daha öncesinde eksosomları hayatta tutmak için kardiyak yamalar ya da iskeletler geliştirilse de bunları açık kalp ameliyatıyla kalbe yerleştirmek gerekiyor. İşte Yafeng Zhou ve arkadaşları kalbe doğru açılacak ufak bir çiziğe sprey şeklinde eksosom sıkarak büyük bir ameliyattan kaçınmanın yollarını geliştirdi.
Araştırmacılar eksosomları, fibrinojen(pıhtılaşmayı sağlar) içeren mezenkimal kök hücrelerle karıştırdı. Sonra bu çözeltiyi diğer gözünde öteki pıhtılaşma proteini trombin bulunan ikili bir şırıngaya koydu. Araştırmacılar sonra bu ikili çözeltiyi, göğsünde ufak bir çizik açtıkları sıçanın kalbine sıkarak karıştırdı. Eksosom içeren bir jel oluşarak kalbe yapıştı. Sonra küçük bir endoskopla ikinci bir çizik açılarak, sprey iletildi. Kalp krizi geçiren sıçanlarda eksosom sprey uzun süre durarak yaraları daha güzel iyileştirerek kalbe enjekte edilen eksosomlardan daha fazla yararlı protein ifadesini arttırdı. Domuzlarda ise sprey daha az immün tepkisi yarattı ve açık kalp ameliyatına göre daha az cerrahi strese neden oldu.
Bilim insanları eksosomlarla kalbi iyileştirmede bu spreyin daha umut vadeden bir strateji ortaya koyduğunu belirtiyor.
Araştırma Referansı:
Jialu Yao et al, A Minimally Invasive Exosome Spray Repairs Heart after Myocardial Infarction, ACS Nano (2021). DOI: 10.1021/acsnano.1c00628
Bir Yorum