
Bugünün robotları uçabiliyor, zıplayabiliyor veya yuvarlanabiliyor olsa da, hepsi enerji tüketimlerinden dolayı ya tekrar şarj edilmeli, ya da yakıt ikmali yapmalı. Fakat geleceğin robotları, ölü böcekleri, çürümüş bitkileri ya da insan atıklarını tüketerek kendi kendine yetebilecek.
Robotların yeni kazandığı bu vizyonla, canlı organizmalardan enerji elde edilmesi dünyanın pek çok laboratuarında çalışılan konulardan biri oldu. Hatta NASA bile, mikroplarla çalışan uzay robotları ile ilgilendiğini belirtti. Fakat bir İngiliz laboratuarı 2002’ den beri “EcoBots” adındaki robot öncüleri üzerinde zaten çalışıyor. Bu robot özel mikrobiyal yakıt hücreleri sayesinde enerji elde ediyor.
“ Robotlar biyolojik yakıtları yiyerek, nerdeyse her yerde yeterince yakıtı elde edebilir,” diyor Bristol Robotik Laboratuvarları’ ndan mikrobiyolog John Greenman.
West of England Üniversitesi ve Bristol Üniversitesi ortak katılımıyla yapılan araştırmalar oldukça ilgi çekici gerçekten. Dünya’ nın her yerinde organik maddeler bolca bulunuyor, yapraklar, toprak,böcekler hatta insan idrarı ve dışkısı bile organik. Belki de dünyada böylece pek çok çöp artık enerji için kullanılabilecek.
İlk EcoBot’ ta E.coli bakterisinin şekerle beslenmesiyle enerji elde edilmişti. 2005’ te ise “EcoBot-II”’ de ölü sinekler, karidesler ve çürük domateslerden gibi atıklardan enerji elde edebilen mikroplar kullanıldı. Son olarak 2010’ da yapılan EcoBot-III’ de ise sindirebilen bir robot yapıldı. Bu robotun özelliği ise atıkları atabilmesi, böylece ortaya çıkan zararlı maddelerden mikroplar zehirlenmiyor ve robotun enerjisi korunuyor.
“EcoBot-III çevreden kendi yemek ve suyunu topluyor. Sonrasında ise kendisine verilen görevi günün sonuna kadar yaparak, günün sonunda ise, atıklarından kurtuluyor. Aslında kendi özel kabına pisliyor kelimenin tam anlamıyla, ” diyor Ioannis Ieropoulos, Bristol Robotik Laboratuvarı’ dan .
PEKİ ECOBOT 3 NASIL ÇALIŞIYOR?
- Robot tuz, mineral ve vitamin bakımından zengin kanalizasyon suyuyla besleniyor.
- Çözelti, 48 mikrobiyal yakıt hücresine gidiyor.
- Sonrasında ise çözelti metabolize olarak hidrojen atomları veriyor, böylece mikrobiyal hücrelerde elektrik üretiliyor.
- Olabildiğince çok enerji elde etmek için, atık sistemden bir kaç kez geçirilerek atılmadan önce defalarca işleniyor.
Ieropoulos, Greenman ve BRL Direktörü Chris Melhuish diğer araştırmacılara robotların nasıl bakteriler kullanabileceği hakkında prim vererek, mikrobiyal yakıt hücrelerinin nasıl atıklarla çalışabileceğini göstererek, öncülük ediyor. Böylece, robotların yapabileceği görevler bir adım daha öteye taşınarak, bir dolaşım sistemi gibi çalışabilecek; çevredeki yemek,su ışık kaynaklarını kullanarak kablolara ihtiyaç duymayacak. Bunu da mikrobiyal yakıt hücreleri-MYH (microbial fuel cells –MFCs) sayesinde çöpleri veya organik atıkları sindirerek yapacak. “ Biliyoruz ki, MYH’ larda mekanik bir düzenek bulunmadığından oldukça uzun süre dayanabiliyor, bu yüzden 20-30 yıl kadar mikroplar yaşadıkça çalışmaya devam edeceğini biliyoruz” diyor Chris.
EcoBot ekibinin çalışmasına benzer bir teknoloji bugüne kadar yapılmamıştı. 2011 ‘ in sonuna kadar Bill & Melinda Gates Vakıfı’ndan destek alan araştırmacılar, kanalizasyonlardan elektrik enerjisi elde ederek ve bu enerjiyi radyo ve diğer aletleri çalıştırmak için kullanarak limitleri zorlayabilirler.
Belki de bir gün insan atıklarından da elde edilecek enerji, uzaydaki robotların çalışmasını sağlayarak, uzay görevlerinde yararlı olabilir. Ayrıca böylece gün geçtikçe artan çöp ve atıklar tekrardan işlenerek enerji açığı kapatılabilir. Gelecek için sevindirici bir haber olsa gerek.
Şimdilik atıklardan mikrobiyal yakıt hücreleriyle enerji elde etmek oldukça sınırlı, bu nedenle günümüzde robotlar halen pillerini şarj etmek zorundalar. EcoBot ekibi yeni robotları EcoBot-IV’de ise, robotun büyüklüğünü küçültmek ve mikrobiyal yakıt hücrelerinden daha fazla enerji elde etmek istiyor.
Kaynaklar . Scientific American , Discovery