Missouri Üniversitesi’nde yeni yapılan bilimsel bir çalışmaya göre BPA-free yani BPA’sız plastiklerin de insan sağlığı için zararlı olabileceği ortaya kondu. Eğer bir plastikte BPA yerine BPS kullanıldıysa, beyin gelişiminin zarar görmesi dahil pek çok probleme yol açabiliyor.
Onlarca yıldır bilim insanları BPA içeren plastiklerin, hayvan modelleri üzerindeki etkilerini geniş çaplı olarak inceleyerek önemli sonuçlara vardı. Erken gebelik kaybı ve doğum sonrası kusurlar bunlardan en önemli olanlarıdır. İşte bu zararlı etkilerden dolayı şirketler BPA-free olarak etiketlendirilen plastik ürünlere yöneldiler. Buna rağmen,Missouri Üniversitesi’nden Prof. Cheryl Rosenfeld bu kimyasal alternatiflere ve özellikle de bisfenol-S(BPS) kullanımına karşı uyarıyor.
Araştırmada Rosenfeld ve arkadaşları, BPS’nin fare plasentası(göbek bağı) üzerindeki etkilerini inceledi. Rosenfeld plasentanın rahimde oluşan fetüsün yüzleştiğini olayların tarihi kaydını tuttuğunu belirtiyor. Ayrıca plasenta ile annenin kanındaki zararlı kimyasallar gelişmekte olan çocuğa geçebiliyor.
“BPS gibi sentetik kimyasallar annenin plasentasından kolaylıkla geçebilir. Annenin kan dolaşımında ne varsa, kolaylıkla gelişen çocuğa geçebilir. Fare modelimiz ise hamilelik boyunca BPS’nin muhtemel etkilerini stimüle etmek için en iyi model olacaktır. Çünkü, insan ve farelerde plasenta benzeri yapıya sahiptir,” diyor Missouri Üniversitesi Thompson Otizm ve Nöro davranışsal Bozukluklar Merkezi ve Bond Hayat Bilimleri’nden araştırmacı ve biyomedikal bilimler Profesörü Rosenfeld.
Ayrıca Prof. Rosenfeld, plasentanın fetüs beyin gelişiminde birincil kaynak olanü serotonin hormonunun ulaştırdığını ekliyor. Serotonin genelde mutlu olma hissiyle ilişkilendirilse de, kişinin fonksiyonlarını etkileyen doğal bir kimyasaldır. Duygular ve uyuma,yeme,sindirim gibi faaliyetler de buna dahildir.
“Plasenta doğal kimyasallara tepki verdiği gibi, sentetik kimyasallara da tepki veriyor.Eğer vücut bu kimyasalları doğal kimyasallar gibi algılarsa, vücut endüstriyel kimyasallar gibi maddelerin zararlı etkilerini savuşturamaz. Daha önemlisi, bu kimyasallar plasentanın serotonin üretimini azaltma yeteneğine sahip olabilir. Eğer serotonin seviyeleri kritik bir zamanda düşerse, fetüs beyin gelişimi zayıflayabilir. Bu nedenle, gelişim aşamasında BPA maruziyeti ya da onun yerine kullanılan BPS maruziyeti çoktandır devam eden sağlık problemlerine neden olabilir. “
Rosenfeld’in bu araştırması translasyonel tıp için erken bir adıma örnektir ya da bu araştırma hayvan bilim keşifleriyle insan sağlığı ilişkisini iyileştirmeyi hedeflemektedir.
Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2020/02/200218182202.htm
Referans:
Jiude Mao, Ashish Jain, Nancy D. Denslow, Mohammad-Zaman Nouri, Sixue Chen, Tingting Wang, Ning Zhu, Jin Koh, Saurav J. Sarma, Barbara W. Sumner, Zhentian Lei, Lloyd W. Sumner, Nathan J. Bivens, R. Michael Roberts, Geetu Tuteja, Cheryl S. Rosenfeld. Bisphenol A and bisphenol S disruptions of the mouse placenta and potential effects on the placenta–brain axis. Proceedings of the National Academy of Sciences, 2020; 201919563 DOI: 10.1073/pnas.1919563117
