
Tüm dünyadan Uzay Ajansları önümüzdeki 2032’ye kadar bir asteroitin 83’de 1 olasılıkla Dünya’ya düşebileceğini belirtiyor. Uluslararası Asteroid Uyarı Ağı(International Asteroid Warning Network -IAWN) ) tarafından tespit edilen asteroitin Asteroid 2024 YR4 22 Aralık 2032 ‘de çarpma ihtimali olduğunu tespit etti.
Catalina Gökyüzü Araştırması mühendisi David Rankin Bluesky’ye yaptığı açıklamada, “Bu durum, bugüne kadar kayda değer büyüklükteki bir kayanın çarpma olasılığının en yüksek olduğu durumlardan biri. Tabi büyük olasılıkla teğet geçecek,” diyor.
Ancak asteroidin büyüklüğü ve önümüzdeki 50 yıl içinde Dünya’ya çarpma ihtimalinin sıfır olmaması, küresel gezegen savunma prosedürlerini harekete geçirmek için yeterli oldu.
IAWN, 2024 YR4’ü izlemeye devam etmek için uluslararası kuruluşları koordine edecek ve gerekirse dünya hükümetlerinin çarpmaya ve sonuçlarına hazırlanmaları için bir strateji geliştirecektir.
Edinburgh Üniversitesi’nden gökbilimci Colin Snodgrass The Guardian’dan Ian Sample’a verdiği demeçte, “Gezegen savunma müdahalesinin ilk adımı daha fazla gözlemi tetiklemektir. Eğer bu gözlemler bir çarpışmayı dışlamazsa, sonraki adımlar teleskoplar kullanılarak daha ayrıntılı karakterizasyon ölçümleri ve uzay ajanslarının daha ayrıntılı keşif ve nihayetinde hafifletme misyonları açısından neler yapabileceğinin tartışılması olacaktır.”
Asteroid 2024 YR4 ilk kez 27 Aralık 2024 tarihinde Şili’nin Río Hurtado kentindeki bir teleskop tarafından görülmüştür. Bu teleskop, gökyüzünü otomatik olarak tarayarak asteroid çarpmalarının erken uyarı işaretlerini arayan ve Asteroid Karasal Çarpma Son Uyarı Sistemi (ATLAS) olarak adlandırılan bir ağın parçasıdır.
Asteroidin çapı, küresel çapta ani bir tahribata yol açmaya yetmese de, çarptığı bölgede büyük hasar bırakabilir ve çarpma noktasından 50 km uzaklığa kadar yayılabilir.
Eğer gerçekleşirse, bunun Dünya’nın neresinde olacağını bilmek için henüz çok erken, ancak IAWN’nin Potansiyel Etki Bildirimi doğu Pasifik, Kuzey ve Güney Amerika, Afrika ve Güney Asya’yı potansiyel bölgeler olarak listeliyor.
Avrupa Uzay Ajansı, NASA’nın Dünyaya Yakın Nesne Çalışmaları Merkezi ve İtalyan Dünyaya Yakın Nesneler Dinamik Sitesi de dahil olmak üzere bir dizi uluslararası kurum, asteroidin Dünya’ya çarpma olasılığının yüzde 1’in biraz üzerinde olduğu konusunda hemfikir.
Torino Ölçeğine Göre Büyüklüğü 3 Olarak Sınıflandırıldı
Bununla birlikte, Torino Ölçeği’nde büyüklük olarak 3 ile derecelendirilmiştir, bu da ona biraz dikkat etmemiz gerektiği anlamına gelir, ancak daha fazla teleskopik gözlemle 0’a yeniden atanması muhtemeldir.
Tarihte sadece bir asteroit daha yüksek bir Torino Ölçeği derecesi almıştır. Aralık 2024’te Dünya’ya yakın asteroid 99942 Apophis 4 derecesiyle rekor kırmıştı.
Daha sonraki gözlemlerden sonra bu not kısa süre içinde düşürüldü ve neyse ki son hesaplamalar Apophis’in öngörülebilir gelecekte Dünya ile çarpışma olasılığını ortadan kaldırdı.
Dünya’ya yakın asteroitlerin gezegenimize çarpma olasılığı, onları gördüğümüz ilk günlerde artma eğilimindedir. İlk başta asteroidin yörüngesini hesaplamak için elimizde sadece birkaç referans noktası vardır. Yolu daha az kesin olduğu için, bu aşamada ‘risk koridoru’ çok geniştir ve Dünya ile çakışma potansiyelini arttırır.
Asteroidin hareketlerini izleyerek daha fazla veri elde ettikçe, tahmin edilen yolundan daha emin olabiliriz, bu nedenle daralır.
Dünya genellikle bu noktada hala ateş hattındadır. Yol daha kesin olduğu için, asteroidin Dünya’ya çarpma riski bu noktada her zaman artıyor gibi görünür.
Ancak nihayetinde, bu yol ne kadar kesinleşirse, o kadar daralır, bu da çoğu durumda hem daha kesin ve hem de şükürler olsun k, Dünya’ya doğru olmayan bir asteroit yörüngesini ortaya çıkarır.
Şu anda 2024 YR4 asteroidinin yolunu doğru bir şekilde tahmin etmek özellikle zordur, çünkü Güneş etrafında uzun (eksantrik) bir yörüngeye sahiptir ve şu anda Dünya’dan neredeyse düz bir çizgide hareket etmektedir. Yani belirsizlik bölgesi çok büyük.
Ancak sonuçta, bu yol ne kadar kesinleşirse, o kadar daralır ve çoğu durumda hem çok kesin ve dar bir yörünge izler yani Dünya’ya doğru olmayan bir asteroit yörüngesi ortaya çıkar.
Şu anda 2024 YR4 asteroidinin yolunu doğru bir şekilde tahmin etmek özellikle zordur, çünkü Güneş etrafında uzun (eksantrik) bir yörüngeye sahiptir ve şu anda Dünya’dan neredeyse düz bir çizgide hareket etmektedir. Dolayısıyla belirsizlik bölgesi çok büyük.
Uzay Görevi Planlama Danışma Grubu önümüzdeki hafta Viyana’da yapılacak rutin bir toplantıda asteroidi tartışacak.
Eğer asteroitin çarpma riski yüzde 1’in üzerinde kalırsa, grup Birleşmiş Milletler’e tavsiyelerde bulunacak ve NASA’nın Dart misyonu gibi bir uzay aracıyla asteroitin yönünün değiştirilmesi ya da yok edilmesini de içeren seçeneklerimizi değerlendirecektir.
Snodgrass, “Bu asteroit, gerektiğinde Dart gibi bir görevin etkili olabileceği ölçekte, yani teknolojimiz var ve test edildi” dedi.
Yani asteroid gelirse, DART gibi bir uzay aracıyla yörüngeden saptırılabilir.