Sorting by

×
Genel

Bilimsel Açıdan 30 Haziran 2015’de Neden Artık Saniye Geliyor ?

 

artık saniye

Bilimsel açıdan 30 Haziran 2015 tarihinin resmi olarak 1 saniye daha uzun olacağı belirtildi. Peki neden 30 Haziran diğer günlerden farklı olarak 1 saniye uzun  olacak ? “Dünyanın dönüşü çok az derecede azalıyor, bu nedenle sıçrayan saniyeleri hesaba katmak gerekiyor,”diyor NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden Daniel MacMillan.

Eğer hesaplarsanız, bir günün 24saat*60dakika*60saniye ‘den 86,400 saniye eder.  Zaman standartı Koordineli Evrensel Zamana (UTC) göre hesaplanır ve  “atomik zaman” ,bir saniye çok kesin tahmin edilebilir, sezyum atomlarındaki elektromanyetik geçişten hesaplanır. Bu geçişler o kadar güvenlidir ki, sezyum atom saatleri 1,400,000 milyon yılda bir saniye hata yapar.

Buna rağmen bir güneş günü , yani bir günün ortalama uzunluğu 86,400.002 saniye sürer. Bir gün ise Dünya’nın kendi etrafından dönmesiyle oluştuğundan ,dünyanın dönüş hızının yavaşlaması saniyelerin artmasına neden oluyor. Dünya’nın yavaşlaması ise Dünya,ay ve güneş arasında çekim kuvvetinin kırılmasından kaynaklanıyor. 1820’lerden beri bilim insanları 1 güneş gününün 86400 saniye olduğunu tahmin ediyordu.

Fakat saniyenin binde ikisi, yani 2 milisaniyelik farkı hesaba katmak gerekiyor. Gözümüzü kırpmamızdan bile daha kısa bir süre olan 2 milisaniye tüm yıla yayınca nerdeyse 1 saniye farka (yaklaşık 0,730 s) denk geliyor. Ortalamada Dünya’nın dönüşü yavaşlamasına rağmen, her gündeki uzunluğu tahmin edilemeyecek kadar değişken.

Günün uzunluğunu etkileyen pek çok faktör var, başlıca atmosferde üzerindeki olaylar etkili. Mevsimsel ve günlük hava değişkenleri yılda birkaç milisaniye değişim yaratıyor. Diğer katkılar ise Dünya’nın iç çekirdeğindeki uzun dönemli değişmeler, atmosfer ve okyanustaki değişmeler, yer altı suları ve buz yığılımı ve okyanus –atmosfer akıntıları. Örneğin, El Nino kasırgasındaki atmosferik değişkenler Dünya’nın dönüşü yavaşlatarak günü 1 milisaniye kadar uzattı.

Bilim insanları Dünya’nın tüm dönüşünün ne kadar sürdüğünü hesaplamak için çok hassas olan Çok Uzun Taban çizgisi İnterferometresini  (Very Long Baseline Interferometry) kullanıyorlar. Dünya çapındaki istasyonlardan alınan ölçümler Goddard ‘daki koordinasyonla işleniyor.

artık saniye

Evrensel Saat 1(UT1) Dünya’nın dönmesini ölçen VLBI cihazından gelen ölçümleri ele alıyor. Fakat UT1 sezyum saatine uymadığından, UT1 ve UTC birbirinden ayrı kalıyor. İşte bu iki zaman standardını gerektiğinde eşitlemek için 0,9 saniye ekleniyor. Bu kararlar International Earth Rotation and Reference Systems Service(Uluslar arası Dünya Dönüş ve Referans Sistemi ) tarafından alınıyor.

Normal saat 23:59:59 ‘den 00:00:00’e dönüşecekken, UTC’deki saat 23:59:59 ‘den 23:59:60 ve sonra da 00:00:00 olarak 1 Temmuz’a geçecek. Pratikte bütün sistemler 1 saniyeliğine kapanıp açılacak.

Bilim insanları kısa sürede bu artık saniyedeki farkın nasıl oluştuğunu tam olarak tahmin edemiyorlar. Buna jeolojik olaylar,depremler, volkanik patlamalar da neden olmuş olabilir, sonuçta çok karışık bir diyagramdan bahsediliyor.

2012’de Artık Saniye Nedeniyle Bazı Siteler Çöktü

Bu nedenle adaptasyon sahip olmayan sunucular ve bilgisayar sistemleri çökebiliyor. Çünkü sistem artık saniyeyi algılamadığından , zaman problemi çıkıyor. En son 2012’de Reddit, FourSquare, LinkedIn gibi büyük sitelerde problem çıkmıştı.

Kaynak : http://www.sciencedaily.com/releases/2015/06/150627081224.htm

very long baseline hesap
Very Long Baseline 10 Radyo Teleskopluk Dizi
Daha Fazla Göster

Oğuz Sezgin

Bir bilim sever ve kimyager olarak, internetteki Türkçe kaynak eksikliği görerek Gerçek Bilim’i 2012'de kurdum. Bu sitede gördüğünüz pek çok bilim ve teknoloji haberini ciddi kaynaklardan toplayarak sizin için araştırıyor, çeviriyor ve derliyorum. Gerçek Bilim'deki diğer yazarlar ve ben, her gün baş döndürücü şekilde gelişen bilim ve teknoloji haberlerini size aktarmaktan kıvanç duyarız.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Başa dön tuşu