Witwatersrand Üniversitesi liderliğindeki uluslararası bilim insanlarından oluşan bir ekip, dünyanın bilinen en eski dinozor yumurtalarından bir kaçınının içini görüntüleyerek,3 boyutlu çizimini yaptı. Fransa’da bulunan çok kuvvetli Avrupa Senkrotronu(elektron hızlandırıcı) ile yumurtalar zarar vermeden incelenerek dinozor embriyolarının kafatası yapıları açığa çıkarıldı. Elde edilen görüntüler, dinozorlar embriyolarının günümüzdeki timsah,tavuk,kaplumbağa ve kertenkelelerle benzer şekilde geliştiğini gösterildi.
Witwatersrand Üniversitesi’nden bilim insanları dünyanın en eski dinozor embriyolarındaki ~2 cm uzunluğundaki kafataslarını 3 boyutlu olarak yeniden görselleştirerek, Scientific Reports’da yayınladı. 1976’da Golden Gate Highlands Ulusal Park’ında( Free State, Güney Afrika) keşfedilen 5 metre uzunluğundaki otçul Massospondylus carinatus dinozoruna ait yumurtalar 200 milyon yıllık yuvaya ait.
Embriyolar çok kırılgan ve küçük olduğundan bilimsel olarak kullanışlılıkları çok sınırlıydı. 2015 yılında Witwatersrand Üniversitesi’nden iki bilim insanı; Kimi Chapelle ve Jonah Choiniere, yumurtaları Fransa’daki 844 metrelik halka şeklindeki Avrupa Senkrotronu’na(ESRF) getirdi. Burada ışık hızına çıkarılan elektronlar kullanarak, çok güçlü X-ışınları oluşturuldu ve fosiller zarar vermeden incelenebildi. 3 yıl boyunca en küçük kemiğine kadar incelenerek, veri toplandı. Sonrasında bu veriler yeniden birleştirilerek bebek dinozorun kafatası oluşturulabildi. “Dünyada hiçbir bilgisayar tomografisi bu denli detaylı veri üretemez. Ancak ESRF gibi büyük tesislerde bu inanılmaz fosillerin potansiyeli anlaşılabilirdi. Bu araştırma Avrupa ve Güney Afrika Ulusal Araştırma Fonu’nun ortaklaşa işbirliğine muhteşem bir örnek teşkil ediyor,” diyor İngiltere’deki Doğa Tarihi Müzesi’nde bilim insanı ve araştırmanın ortak yazarlarından Vincent Fernandez.
Yumurtalar Daha Olgunlaşmamıştı
Bugüne kadar yumurtaların içindeki bu embriyoların,yumurtadan çıkmadan hemen önce öldüğüne inanılıyordu. Buna rağmen araştırmada baş yazar Chapelle dinozor embriyolarının günümüzdeki timsah,tavuk,kaplumbağa ve kertenkelelere benzer şekilde geliştiği gösterildi. Kafatası kemiklerinin gelişimi incelendiğinde, Massospondylus embriyolarının daha önce düşünüldüğünden çok daha genç olduğu anlaşıldı. Embriyoların inkübasyon periyodunun sadece %60’sını doldurduğu düşünülüyor.
Ayrıca araştırmacılar embriyo fosillerinin çenesinde iki çeşit diş geliştiğini keşfetti. Bu dişlerden ,basit bir üçgen gibi olan dişlerin yumurtadan çıkarken ,yeniden içine girdiğini ya da döküldüğü düşünülüyor. Aynı krokodil ya da gekolar gibi görünüyor. İkinci set ise yetişkinlerde bulunan dişlere çok benziyor. Ayrıca bulunan dişler 0.4 ila 0.7mm arasında değişiyor yani bir kürdan ucu kadar ince.
Araştırmada sonuç olarak, dinozorların aynı sürüngen akrabaları gibi yumurtladığı ve bu gelişimsel çizelgenin 200 milyon yıldır değişmediği rapor edildi. “250 milyon yıldır sürüngen evriminde yumurtadaki kafatasının gelişimi öyle ya da böyle aynı kaldı. Yani iyi bir özellikle halen kullanılabiliyor,” diye bağlıyor Witwatersrand Üniversitesi’nden Prof. Jonah Choiniere.
Araştırmacılar bu metodu diğer dinozor embriyolarına uygulayarak gelişimlerini tahmin etmek istiyor.
Elde Edilen Ana Bulgular:
1.Çok güçlü X ışınları kullanarak dünyanın en eski dinozor embriyolarındaki bazı kafatasları yeniden 3D olarak çizilebildi.
2.Kafatası 3 Boyutlu olarak inanılmaz detaylı bir şekilde incelenebilir.
3.Dinozor embriyoları, günümüzde halen yaşayan timsah, tavuk, kaplumbağa ve kertenkele embriyolarına benzer şekilde gelişiyordu.
4.Dinozor embriyolarının inkübasyon periyodunun sadece %60’sını doldurduğu düşünülüyor. Embriyoların daha önce düşünüldüğünden çok daha erken olduğu anlaşıldı.
5. Bulunan dişler iki ayrı türde,0.4 ila 0.7mm arasında değişiyor . bu dişlerden birinci setteki dişlerin yumurtadan çıkmadan önce emildiği ya da döküldüğü düşünülüyor.
Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2020/04/200409085641.htm
Araştırma Referansları:
- Kimberley E. J. Chapelle, Vincent Fernandez, Jonah N. Choiniere. Conserved in-ovo cranial ossification sequences of extant saurians allow estimation of embryonic dinosaur developmental stages. Scientific Reports, 2020; 10 (1) DOI: 10.1038/s41598-020-60292-z
- Kimberley E. J. Chapelle, Roger B. J. Benson, Josef Stiegler, Alejandro Otero, Qi Zhao, Jonah N. Choiniere. A quantitative method for inferring locomotory shifts in amniotes during ontogeny, its application to dinosaurs and its bearing on the evolution of posture. Palaeontology, 2020; 63 (2): 229 DOI: 10.1111/pala.12451
Bir Yorum