İneklerin mideleri(rumen) yani işkembeleri 4 kısımdan oluşuyor. İşte Avusturya’dan bilim insanları rumenin bir kısmında bulunan bakterilerin plastikleri parçalayan enzimler ürettiğini keşfetti. Bu keşif sayesinde atık plastiklerin dönüştürülmesi için yeni teknolojiler geliştirilebilir.
Avusturya Natural Resources and Life Sciences Üniversitesi’nden Georg Guebitz ve arkadaşları mezbahadan dağlarda yaşayan genç öküzlerin rumenlerinden sıvı numuneler aldı. Bu sıvının analizinde kütinaz(cutinase) adı verilen enzimlere rastlandı.
Araştırmacılar bu enzimlerin polyester malzemelerde kullanılan; polietilen tereftalat(PET),polibütilen adipat tereftalat ve poletilen furonatı(PEF) yıkabildiğini gösterdi. Bu hammaddeler plastik şişeler, tekstil malzemeleri ve çantalarda sıklıkla kullanılıyor. Bu enzimler polyesterleri, ineklerin işkembesinde 40 C dereceye varan sıcaklıklarda 1 ila 3 gün içinde parçalayabiliyor.
“İneklerin beslendiği yiyecekleri kabuklarının polyesterlere benzediğini bulduk,” diyor Guebitz. İşte bu rumendeki mikropların neden sentetik polyesterleri yıkabilecek enzimler ürettiğini ortaya koyuyor.
Gelecekte bu enzimler kullanılarak ticari boyutta polyester parçalayabilecek tesisler kurulabilir. Böylece plastikleri parçalayabilecek daha ucuz teknolojiler üretilebileceği düşünülse de bazı araştırmacılar bu konu da halen tedbirli davranıyor.
“Bu enzimatik aktivitenin günümüzdeki ticari modellere göre aynı ya da daha iyi olduğu kanıtlanmalıdır. Eğer hızlı mühendislik prosesleri geliştirilecekse; halen ürünün verimi ve üretkenliğinin belirlenip, mevcut enzim teknolojisiyle karşılaştırılması gerekiyor,” diyor Michigan State Üniversitesi’nden Ramani Narayan .
Ayrıca son ürünün de yorumlanması ve mümkünse faydalı bir ürüne dönüştürülmesi gerekiyor.
Ekstra bilgi:
Rumen veya işkembe, Reticulorumenin büyük kısmıdır. Ruminant (geviş getiren) hayvvanlarda sindirim kanalındaki ilk bölümdür. Sindirilen yiyeceklerin ilk olarak mikrobiyal fermentasyona maruz kaldıkları ilk basamaktır. Reticulorumenin küçük kısmı ise Reticulum dur, rumnenin devamıdır, iç yüzeyinin kaplamasıyla rumöenden ayrılır. Kaynak: Wikipedia
Kaynak: https://www.newscientist.com/article/2282950-common-plastics-can-be-broken-down-by-enzymes-found-in-cow-stomachs/#ixzz6zX6lYh8D
Araştırma Referansı: Frontiers in Bioengineering and Biotechnology, DOI: 10.3389/fbioe.2021.684459/full
