Dünyada yaşamın devam etmesi için en önemli şey sudur.Tabi yeni gezegen arayışında da su en önemli hayat belirtisidir. Peki bu Dünya’daki su güneş sisteminden mi geldi yoksa yıldızlar arası uzaydan mı ? İşte Carnegie Enstitüsü’nden bilim insanları Güneş sistemindeki suyun önemli bir kısmının yıldızlar arası uzaydan gelen buzlardan oluştuğunu keşfetti. Araştırma Science dergisinde yayınlandı.
Daha önce Güneş sisteminin büyük kısmında su bulunmuştu. Sadece Dünyada değil; buzlu kuyruklu yıldızlarda ,aylarda, Merkür havzalarında, göktaşlarında, Ayda ve Marsta su olduğu su bulunmuştu.
Özellikle kuyruklu yıldızlar ve asteroitler evrende çok uzun zamandan beri bulunduğundan sanki doğal bir zaman makinesi gibiler. Güneş sisteminin ilk dönemlerini olduğu gibi gösterebiliyorlar. Güneşin oluştuktan sonra oluşan buzların bugüne kadar nerden geldiği bilinmemekteydi.
Güneş henüz gençken öncü bir gezegen(protoplaneter halkasıyla sarılıydı. Solar nebulada denilen bu diskten gezegenler doğdu. Bununla beraber araştırmacıları bu diskteki buzun güneşin kendi yıldız içi moleküler bulutundan mı, yoksa bu yıldız için suyun yok olarak yeniden kimyasal reaksiyonlar yoluyla mı olduğunu bilmiyorlardı.
“Peki bu neden önemlidir ? Eğer güneş sisteminin ilk evrelerinde yıldızlar arası uzaydan geldiyse, sanki buzullar gibi prebiyotik organik materyal taşıyabilir ki, bu yıldızların oluşurken etrafındaki öncü gezegensel disklerde oldukça bol. Fakat Güneş sistemindeki su Güneşin doğumuyla oluşan yerel bir kimyasal prosesin sonucu ise, gezegensel sistemlerindeki suyun bolluğu oldukça değişken olmalı. Tabi bu nedenle hayatın oluşumuna olası sonuçlar getirecektir,” diyor Alexander.
Michigan Üniversitesi’nden L. Ilsedore Cleeves liderliğinde Güneş Sistemi’ndeki buzların tarihi üzerine yapılan araştırmada hidrojen ve ağır izotopu döteryum üzerine yoğunlaşıldı. İzotoplar aynı proton sayısına sahip olmalarına rağmen nötron sayıları farklı olan elementlere deniyor. İzotopların kütlelerindeki bu değişim kimyasal reaksiyonlarda önemli farklılıklar yaratıyor. Sonuç olarak su moleküllerindeki hidrojen-döteryum oranı, bilim adamlarına ne gibi koşullar altında bu moleküllerin oluştuğunu söyleyebilir.
Örneğin, yıldızlar arası su-buzu oluşumunda, sıcaklık çok düşük olduğundan, döteryum-hidrojen oranı yüksek oluyor. Bugüne kadar Güneş’in doğumunda ne kdara döteryumca zengin su buzu olduğu ve bunun ne kadarının Güneş Sistemi tarafından üretilebileceği bilinmiyordu.
İşte bu nedenle ekip protoplaneter diski simüle ederek modeller yarattı. Bu modeller sayesinde uzay buzundaki döteryumun kimyasal proseste elimine olduğunuve tüm sistemin milyon yıllık bir periyotta döteryumdan bu üretmek için sıfırdan yeniden başladığını gördüler. Bunu yaparken meteorları, Dünya’daki okyanus suyunu ve ‘zaman kapsülü’ kuyruklu yıldızlardaki, döteryum hidrojen oranına ulaşmak için geçen süreyi sisteme uyarladılar.
Sonunda araştırmacılar Güneş Sistemindeki suyun bir kısmının Güneşin yıldızlar arası uzayından ve güneş ilk doğduğu zamanlardan geldiğini gösterdi.
Elde bulgular Güneş Sistemindeki suyun önemli bir kısmının Güneşten daha yaşlı ve organik açıdan zengin yıldızlar arası buzdan geldiğini gösteriyor.
Kaynak : Science Daily
Referans :
- L. Ilsedore Cleeves, Edwin A. Bergin, Conel M. O’D. Alexander, Fujun Du, Dawn Graninger, Karin I. Öberg, and Tim J. Harries. The ancient heritage of water ice in the solar system. Science, 26 September 2014: 1590-1593 DOI:10.1126/science.1258055
