Herhalde çoğu tiryaki bir kereliğine de olsa da mentollü sigara denemiştir. Bazılarımız ise mentollü sigaralar olmadan yapamaz. Hatta son günlerde bazı firmaların mentollü sigaraları , diğer tiryakiler için de fiyat yüzünden cazip gelmeye başladı. Ayrıca işin ilginç bir yanı da ; mentollü sigara içenler daha sık içiyorlar ve genelde daha azı sigarayı bırakabiliyor. Bunun nedeni mentolün verdiği tazelik hissinin; beyni değiştirerek, nikotine daha duyarlı duruma getirmesi olabilir. Fakat mentolün nikotin bağımlığını nasıl etkilediği bugüne kadar bilinmiyordu. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden Brandon Henderson ve meslektaşları mentole maruz bırakılan farelerde, çok daha fazla nikotinik reseptör geliştirilerek beynin nikotin tarafından hedef haline geldiğini gösterdi.
Mentol normalde tıbbi açıdan hafif boğaz tahrişini tedavi etmek için kullanılsa da mentollü sigaralar ilk 1920’lerde çıktı. Fakat mentollü sigara içicileri sigarayı diğerlerine oranla daha az bırakıyor. Sigarayı bırakma üzerine yapılan bir araştırmada normal sigara içenlerin % 50’sinin sigarayı bırakabildiği görülürken, mentollü sigara içicilerinde bu oranın etnik kökene bağlı olarak % 23’e kadar düştüğü görülmüş .
Zamanla hem mentollü hem de normal sigara içicileri için nikotin için daha çok reseptör bağlanır, özellikle de beynin ödül –motivasyon nöral ağlarında . Geçtiğimiz yıl yapılan bir araştırmada mentollü sigara içicilerin normal aromasız sigara içicilerine oranlar daha fazla nikotin reseptörü geliştirdiği gösterildi.
Bir Aromadan Fazlası
Mentolün beyni nasıl değiştirdiğini anlamak için Henderson’ ın ekibi farelere hem mentolle birlikte nikotin hem de tek mentol verdi. Ekip nikotin olmadan mentolün nikotinik reseptörlerin sayısını arttırdığını gösterdi. Beynin özelleşmiş bir bölgesi olan ventral tegmental bölgede % 78 oranında bir artış gözlendi. İşte bu bölge dopamin hormonu sinyali gönderdiğinden bağımlılığı arttıracak mutluluk ve rahatlama hissini veriyor.
“Elde edilen bu veriler mentolün daha önce düşünüldüğü gibi sadece bir aromadan ibaret olmadığını gösteriyor,” diyor 2014 Nöroloji Topluluğu Yıllık Toplantısı’nda(Washington DC) Henderson .
Eğer farelerdeki etkisi insanlarda da aynıysa, bu sayede mentollü sigara içicilerinin neden diğer içicilere göre sigarayı bırakmada zorluk çektiği anlaşılabilir.
“Daha öncesinde mentollü sigara içicilerinin neden daha fazla sigara bağımlısı olmaya yatkın olduğu veya mentolün beyindeki spesifik bir etkisini bilmiyorduk,” diyor Yale Tıp Fakültesi’nden Marina Picciotto. Elde edilen bu bulguların mentolün nikotin üzerindeki bağımlılık yapıcı etkisini arttırdığını öne sürüyor.
Mentollü sigaraların 2022’den itibaren AB’de yasaklanacağı , benzeri önlemlerin ABD – FDA (Yiyecek ve İlaç Dairesi ) tarafından alınacağı düşünülüyor.
