Küçücük bir sivrisineğin ısırığından her yıl kaç kişinin öldüğünü biliyor musunuz? Her yıl sivrisineklerin taşıdığı sıtma ve dang humması yüzünden 1 ila 2 milyon insan ölüyor. Özellikle üçüncü dünya ülkelerinde sıtmaya yakalanmak ciddi bir ölüm nedeni. Ağlar ve insektisitler sivrisineklerle mücadelemizde bize yardımcı olsa da, özellikle insektisitler hiç çevreci değil. Bu nedenle alternatif stratejilerin geliştirilmesi gerekiyor.
Wolbachia adı verilen bakteri ; böceklerin hücrelerine konaklık eden oldukça kompleks bir canlı. Bu bakteri sivrisneklerin ömrünü kısaltıp, patojenlere karşı dayanıklarını azaltıyor. Bu oldukça önemli çünkü genelde yaşlı sivrisineklerin taşıdığı patojenler bizi hasta ediyor. Wolbachia bakterisi dünyada yaşadığı tahmin edilen 2 ila 5 milyon civarı böcek türünün % 76 ‘ sında etkili. Dünyadaki sivrisinek türleri dang humması veya sıtmaya neden olabiliyor. Fakat bu yeni yapılan bu araştırma sayesinde değişmek üzere.
Araştırmacılar hastalık taşıyan sivrisineklere Wolbachia bakterisi bulaştırmaya çalışıyorlar. Böylece enfekte olan sivrisinekler hastalıkları diğer sivrisineklere bulaştırarak, üreyecek ve tüm sivrisineklere bulaştıracak.
Aslında araştırmacılar laboratuvarda Wolbachia bulaştırdıkları Aedes aegypti türünden sivrisinekleri doğaya saldılar. Ocak 2011’ de salınan bu sivrisinekler normalde dangu humması taşıyor. Bu denemenin Vietnam’ da iyi sonuçlar verdiği belirtiliyor.
Fakat sıtma bulaştıran Anopheles stephensi (Anofel) türünden sivrisinek Wolbachia’ ya 20 senedir direniyordu. Sonunda araştırmacılar, A. Stephensi ve 34’ den fazla jenerasyonuna bakteriyi bulaştırmayı başardı.
Her nesilde, her enfekte olmuş dişi, alınan döllerden % 100 oranında bakteriyi taşıdı. Bu sayede “Plasmodium falciparum “ adı verilen sıtma taşıyıcı parazitlerin sayısı dört kat düştü. Enfeksiyon kapmayan sivrisineklerin sayısı sadece % 5 dolayında.
Ayrıca, Wolbachia bakterisinin sivrisineklerden insanlara bulaştığına dair hiçbir kanıt yok. Sivrisineklerin bu şekilde kontrolü ise en çevreci ve en ucuz yöntem olabilir.
Kaynak : http://arstechnica.com/science/2013/05/infecting-mosquitos-with-bacteria-could-block-malaria/
Araştırma Dergileri :
Science, 2013. DOI: 10.1126/science.1236192
EMBO Reports, 2013. DOI: 10.1038/embor.2011.84 (About DOIs).
