NASA’nın Arayüzey Bölgesi Görüntüleme Spektrografı (IRIS) bilim insanlarına güneş atmosferinin(korona) neden yüzeyden daha sıcak olduğuna dair 5 yeni bulgu sağladı. Böylece Güneş’ten nasıl parçacıkların(güneş rüzgarı) aktığına ve bu parçacıkların nasıl güneş patlamalarında hızlandığına ilişkin veriler elde edildi. Yeni veriler sayesinde bilim insanları dünyamıza en yakın yıldızın enerjiyi nasıl yüzeyine aktardığı ve güneş olaylarının dünyada ve uzaydaki teknolojik altyapıyı nasıl etkilediğini anlayacaklar. Elde edilen bulgular Science dergisinde(jurnal) yayınlandı.
“Bu verilerle güneş bölgesinin , önce düşünüldüğünden daha karmaşık olduğunu anlaşılıyor. IRIS’den (Interface Region Imaging Spectrograph ) elde edilen bilgileri diğer Heliofizik görevlerinden elde edilen verilerle birleştirdiğimizde, güneşin ve güneş sisteminin etkileşimlerinin anlamada büyük bir ilerleme kaydetmiş olacağız,” diyor Washington NASA İdare Merkezi’nden Geçici Direktör Jeff Newmark.
Elde edilen ilk sonuç güneş atmosferinin hemen altında daha önceki mekikler tarafından gözlenen ısı paketlerinin sıcaklığının 93,3333 0C derece olduğuydu.Bilim insanları bu paketlerin aynı solar ısı bombaları gibi davrandığını , çünkü bunların kısa sürede salınan enerji miktarları olduğunu belirledi. Bu gibi umulmadık ısı kaynaklarını tespit etmekle, güneş atmosferinin nasıl ısındığını daha derinden inceleyebiliriz.
İkinci bulgu ise IRIS ‘in ara yüz bölgesinde gözlemlediği küçük solar materyal döngülerine dayanıyor. IRIS tarafından elde edilen eşsiz çözünürlükteki verilen solar atmosferin nasıl enerjize olduğunu daha iyi anlamamızı sağlayabilir.
IRIS gözlemlerinden elde edilen üçüncü bulgu ise solar aktif bölgelerde ilk kez mini tornadolar benzeri yapılar görüldüğünden araştırmacıları hayrete düşüren bir bulgu.Bu tornadolar 19 km hızla hareket ederek kromosfere yayılıyorlar, yani yüzeyin hemen üstündeki ara bölgede yer alıyorlar. Bu tornadolar güneşin koronasına milyonlarca derecelik güç sağlayacak bir mekanizma oluşturuyorlar.
Bir diğer bulgu sayesinde güneş rüzgarlarının kökenindeki yüksek hızlı akışın(jet) nasıl sağlandığına ilişkin bir kanıt sağlıyor. Bu jetler koronal deliklerden ateşlenen plazma şelaleri gibi, güneş atmosferindeki daha düşük yoğunluktaki maddelerden ve tipik olarak güneş rüzgarlarının kaynağı olabileceği düşünülüyor.
Sonuncu veri ise koronaya ilerleyen nano patlama etkilerini açıklamaya dayalı. Büyük güneş patlamaları manyetik yeniden bağlanma mekanizmasıyla başlatılıyor. Manyetik alanlar çakışarak patlayarak yeniden diziliyor. Bu nedenle uzaya sıklıkla ışık hızına yakın hızlarda parçacıklar yayılıyor. Nano patlamalar uzun süredir koronal ısınmayla olan bu patlamaların küçük versiyonları olarak düşünülüyordu. Fakat IRIS gözlemleri nano patlamalarla üretilen yüksek enerjili parçacıkların kromosfere ilk kez çarptığını ve bunların ayrı olaylar olduğunu gösterdi.
IRIS gözlemleriyle güneşte ilk kez bu kadar detaylı incelemeler yapılıyor. Bu sonuçlar gittikçe daha şaşırtıcı olmaya devam edecek gibi gözüküyor.
Kaynak : ScienceDaily
