Birleşmiş milletler her yıl 8 milyon tondan fazla plastiğin okyanusa karıştığını tahmin ediyor. Fakat yeni keşfedilen bir kimyasal çevrim prosesiyle dünyanın poliolefinler, yani plastikler, temiz yakıt gibi yararlı ürünlere dönüştürülebiliyor.
“Stratejimiz çoğu üründe kullanılan poliolefin atıkları, polimerler, neft yağı(hidrokarbon bileşimi) veya temiz yakıtlara dönüştürmektir. Dönüştürme teknolojimiz ile geri dönüşüm endüstrisindeki karı arttırarak, dünyadaki plastik atık stoğunu eritebiliriz,” diyor Purdue Üniversitesi ‘nden Kimya Mühendisi Prof. Linda Wang,
Wang, yüksek lisans öğrencisi Kai Jin ve doktora sonrası araştırmacı Wan-Ting (Grace) Chen bu teknolojiyi icat ederek, poliolefin atığın % 90’dan fazlasını saf polimerlere, gaz yağına, yakıtlara ve monomerlere dönüştürmeyi başardı. Ekip Kimya Mühendisi Yrd. Doç. Dr. Gözdem Kilaz , doktora araştırma asistanı Petr Vozka ile birlikte çalışarak, yüksek kaliteli benzin veya dizel yakıtı dönüşümünün optimizasyonu ile de çalışıyor.
Bu dönüşüm prosesi için ekstraksiyon ve hidrotermal sıvılaştırmadan oluşuyor. Plastik bir kez gaz yağına çevrildi mi, diğer kimyasallar için stok bir madde oluyor ya da diğer özel solventlere ve ürünlere dönüştürülebiliyor. Her yıl üretilen poliolefin artıklardan üretilen temiz yakıt elde edilirse, dünyadaki benzin veya dizel yakıt ihtiyacının % 4’ünü karşılayabilir. Araştırmanın bazı sonuçları 29 Ocak’ta ACS Sustainable Chemistry and Engineering dergisinde yayınlandı.
Wang plastik atıkların denizler, yer altı suları ve çevreye verdiği kirliliği okuduktan sonra bu teknolojiyi yaratmak için ilham aldı. Son 65 yılda 8.3 milyar tondan fazla plastik üretildi, bu miktarın % 12’si yakılırken, sadece % 9’u geri dönüştürüldü. Geri kalan pastik ise çöp sahaları ve okyanuslara gitti. Dünya Ekonomik Forum’una göre 2050’ye kadar okyanuslardaki biriken plastik miktarı balık miktarından fazla olacak.
Wang’in bulduğu teknoloji ise poliolefin plastikleri % 90’a kadar dönüştürebiliyor.
“Plastikler dönüştürüldüğünde veya atıldığında, hikayemiz bitmiyor. Yavaşçana bozunarak toksik mikroplastikler ve kimyasallar salımlayarak zamanlar su ve toprağa karışıyor. Bu plastikler okyanusa bir kez karıştı mı tümüyle kurtulmak gerçekten imkansız,” diyor Wang.
Araştırmacılar bu teknoloji sayesinde geri dönüşüm endüstrisinin stimüle edilerek, plastik atık miktarındaki hızlı artışın düşürülebileceğini düşünüyor. Wang’in teknolojisi Purdue Research Foundation’s Office of Technology Commercialization tarafından patentlendi.
Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190206131956.htm
Referans: Wan-Ting Chen, Kai Jin, Nien-Hwa Linda Wang. Use of Supercritical Water for the Liquefaction of Polypropylene into Oil. ACS Sustainable Chemistry & Engineering, 2019; DOI: 10.1021/acssuschemeng.8b03841
