Mars gezgini Curiosity robotik keşif araçlarının en son çıkanı, bu nedenle diğer Mars araçlarının yaptığı hataları tekrarlamamak üzere yapıldı. Curiosity şu ana kadar yapılan keşif araçları arasında en gelişmişi ve Mars’ ın tüm yapısı hakkında bize daha çok bilgi verecek.
Orada halen öğrenilecek çok şey var. Eskiden yaşam olup olmadığı, su birikintilerinin varlığı, toprağın bileşenleri gibi kırmızı gezegenin halen pek çok bilinmeyeni var. Curiosity’ nin bize sağladığı şans çok nadir ve muhteşem.
Araç 5 Ağustos’ da indiğinde, Mars’ ın kayalık yüzeyine nötronlar yollayacak, rüzgar hızını gözleyecek, numuneleri buharlaştırıp, analiz edecek, son teknolojiyi kullanarak gezegenin sırlarını deşifre edecek.
1. Mast Kamerası , diğer adıyla Mastcam bir gezgindeki ilk kamera değil, fakat en gelişmişi olduğu kesin. Curiosity’ de fotograf ve video çekmek için programlandı. Ayrıca çektiği fotografları birleştirerek muhteşem panoramalar yapabilecek. Yüksek çözünürlüklü lensleriyle HD kalitesinde (10 fr/sn) video çekecek monokromatik ayarlar sayesinde tek renkli elektromanyetik spektrumlar yaratabilecek. Bu kadar veriyi depolarken, hepsini arabelleğe alıp, sıkıştıracak ve verileri tekrar dünyaya gönderecek.
2. Radyasyon Tayin Dedektörü(RAD) : İnsanoğlu bir gün Mars’ a gittiğinde Mars’ daki radyasyondan korunmak için neler yapabileceği hakkında veriler aktaracak.Bu dedektör Mars atmosferinden yüksek enerjili yüklenmiş tanecikleri algılayarak radyasyonu ölçecek. Bunu yapmak içinse silikon detektörler ve kristal sezyum iyodür kullanacak.
3.MEDLI : Mühendisler Curiosity’nin Mars’ ın atmosferinden aşağı düşüşteyken ölçüm yapmak için MEDLI adı verilen düşüş ve iniş cihazını tasarladılar. Bu cihaz Mars’ a diğer gidişlerde bilgi toplayacak. MEDLI’ de iki tip cihazdan oluşuyor. MISP(MEDLI entegre sensörler) ve MEADS (Mars Atmosfer Giriş Veri Sistemi) bu sistemlerin yedi farklı türü Curiosity’ nin ısı kalkanında bulunuyor. MISP atmosfer giriş sıcaklığını(son derece sıcak olduğu belirtiliyor) ölçecek. MEADS ise basıncı ölçecek. Bu cihazların ölçümleri yeni MARS araçlarının tasarımında rol oynayacak.
4. ChemCam Analiz Lazeri: Belki de Curiosity’ nin en gelişmiş aracı budur, çünkü bu bir analiz lazeri. Bu lazer 1 mm’ e kadar küçük bölgelere işaretleyebiliyor. Mars’ ın topraklarına ve kayalarına tutulduğunda, o bölgeyi buharlaştırarak, plazma haline getiriyor jeolojik yapısını belirliyor. Ayrıca net görüntüler alabilmek için çevredeki tozları temizleyebiliyor ve bunu 8 metre uzaklığa kadar yapabilecek.
Cihazın yaptığı analizler sayesinde Mars’ ın yapısında insan sağlığı için olabilecek zararlı kimyasallar, topraktaki su veya buz anlaşabilecek.
5.Mars Büyüteç Görüntüleyicisi (MAHLI)
Jeolojik bir araç olarak büyüteç oldukça yararlı olabilir. Bu bir çeşit robotik bir büyüteç. MAHLI 12.5 mikrometreye kadar renkli görüntüler alabiliyor.Ayrıca flaş ışığı benzeri ışığı ve UV ışığıyla gece ve gündüz çalışabiliyor.
6.Araç Çevresel Görüntüleme İstasyonu(REMS)
Curiosity iyi bir jeolog olmasının yanında REMS sayesinde iyi bir kozmik meterologda oluyor. Atmosferik basınç, nem, UV radyasyon, rüzgar hızı ve yönü, hava sıcaklığı ve yer sıcaklığını belirleyebiliyor. Mars’ daki rüzgarın ve tozun nedenini araştıracak.
7.Alfa Parçacık X-Ray Spektrometresi
Bu cihaz Mars yüzeyine yakın çalışacak. Mars toprağını küryum elementiyle bombardımana tutarak alfa ve X ışınları yollayacak. Bu da yine yüzeydeki elementlerin gözlenilmesini sağlayacak.
8.Kimya ve Mineroloji için X-Ray Difraksiyon Cihazı (CheMin)
Bu cihaz sayesinde topraktaki önemli mineraller analiz edilebilecek. Curiosity taşları oyarak toz halinde numune toplayacak sonra bunun içeri aktaracak. CheMin numuneye çok ince X ışınları yollayarak farklı enerjilerde emilip,yayılmasıyla mineralleri tespit edebiliyor.Önemli bir mineral bulunursa o bölgede arama yoğunlaşacak.Bu şekilde Mars’ ta halen araştırılan yaşam belirtileri tespit edilebilir.
9. Mars Numune Analiz Cihazı (SAM)
Cihazın içinde kütle spektrometresi, gaz spektrometresi ve ayarlanabilir lazer spektrometre mevcut. Mars’ ta özellikle altın bulmaya yönelik çalışmalar yapacak. Cihaz karbon, metan, hidrojen, oksijen ve azot araması da yapacak.
Kütle spektrometresiyle elementler kütlelerinden ayırt edilecek, gaz spektrometresiyle numuneler buharlaştırılacak, lazer spektrometer ise farklı izotopları bulacak.
10. Nötron Atım Jeneratörü (Dynamic Albedo Nötronları DAN)
Mars’ ta halen su aramak için farklı yollar var. Kozmik ışınlar sürekli Mars’ ın yüzeyine vurduğundan ,bunlar yörüngeden nötronları koparır. Su veya buzun içindeki hidrojen atomları nötronları yavaşlatırlar , böylece tespit edebilirler. Jeneratör toprağın 1-2 metre altına kadar nötronları yolluyor , eğer nötronların hızında yavaşlama olursa bu suyun varlığının kanıtı oluyor.
NASA/JPL-Caltech
Kaynak: http://www.popsci.com
4 Yorum