UCLA(Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi) ve UC ( Kaliforniya Üniversitesi) Berkeley ’ den bilim adamları sonunda telomeraz enziminin nasıl farklı parçaların oluşumuyla birleşerek, üç boyutlu yapı kazandığını açığa çıkardı.
Telomeraz enziminin ilk görsel haritasının yaratılmasıyla, özellikle kanser ve yaşlanma üzerinde hastalıklara karşı yeni buluşlar yapılarak, önemli bir atılımın gerçekleşeceği belirtiliyor.
“ Bu alanda çalışan herkes telomeraz enziminin yapısını merak ediyordu. İşte oradaydı bulmuştuk, o an çok heyecanlandım. Enzimin yapısını ilk gören biziz, “ diyor UCLA’ dan Kimya ve Biyokimya Profesörü Juli Feigon.
Bilim adamları enzimin her bir parçasının pozisyonlarının enzimin aktif bölgesiyle ilişkili olduğu ve organizasyonu tamamladığını gösterdi. Ayrıca farklı parçalar, enzim aktivitesini ve biyokimyasal fonksiyonu gösteriyor.
11 Nisan’ da yayınlanan araştırma Nature dergisinde yayınlandı.
Buluş teknolojideki son gelişmeler sayesinde yapıldı. 5 yıl önce teknoloji bu kadar gelişmediğinde telomeraz enziminin yapısını keşfetmek mümkün değildi. Gelişmiş elektron mikroskopları sayesinde enzimin yapısı anlaşılabildi. Enzimin yapısını açığa çıkarmak için her türlü yöntemi deneyen ekip, sanki bir bulmaca çözer gibi parçaları birleştirerek bulmacayı çözdü.
Telomeraz enzimi kromozomların sonundaki telomerlerden salgılanıyor. Telomerler aynı ayakkabı bağcıklarının sonundaki plastik uçlarına benziyor ve genetik bilgiyi koruyor. Her hücre bölünmesi gerçekleştiğinde telomerler kısalıyor ve aynı fitili ateşlenmiş bir saatli bomba gibi yavaş yavaş azalıyor. İşte telomerlerin sonuna gelindiğinde hücrenin ölümünü tetikleyerek, yaşlanma prosesini başlatıyor. İşte bu nedenle bu enzim yaşlanma ve kanser açısından çok önemli.
Çoğu hücrede telomeraz seviyeleri göreceli olarak düşükken, kanser hücreler anormal bir şekilde % 80- % 90 daha fazla telomeraz aktivitesine sahipler. Bu nedenle telomerlerin kısalması engelleniyor ve tümör hücreleri daha geç yaşlanıyor.
Fakat telomeraz enzimin keşfedilmesiyle , kanser için yeni ilaçlar geliştirilebilir. Telomeraz enziminin inhibe edilmesi sağlıklı hücrelere zarar vermeden kanserin durdurulmasını sağlayacak ilaçların tasarlanmasını sağlayacak. Önceki kanser terapilerinde kanser hücrelerini yok etmek gözü kapalı hedefi vurmaya çalışmak gibiydi. Fakat bu yeni buluşla her şey oldukça kolaylaşacak.
Bilim adamları telomeraz enziminin yapısını Tetrahymena thermophila adı verilen tek hücreli ökaryotik organizmada ilk kez tanımlayarak 2009’ da Nobel Tıp ödülünü almışlardı. Prof. Kathleen Collins, Tetrahymena telomeraz enzimini inceleyerek enzimin genetik ve biyokimyasal yapısının çözülmesini sağlamıştı.
En büyük sürprizlerden biri ise p50 proteinin Tetrahymenatelomerase’ a destek olarak komplekle dinamik hareket içinde olduğunu ve enzim aktivitesinden ve diğer proteinlerin komplekse katılmasında önemli bir rol oynadığının anlaşılması oldu.
Buluşun en iyi yanı ise , bu sayede pek çok problem çözülebilecek.
Araştırma Referansı :
- Jiansen Jiang, Edward J. Miracco, Kyungah Hong, Barbara Eckert, Henry Chan, Darian D. Cash, Bosun Min, Z. Hong Zhou, Kathleen Collins, Juli Feigon. The architecture of Tetrahymena telomerase holoenzyme. Nature, 2013; 496 (7444): 187 DOI: 10.1038/nature12062
Kaynak : http://www.sciencedaily.com/releases/2013/04/130412132430.htm
