Folding @ home adı verilen bir dizi uygulama sayesinde çözümü zor ve süper bilgisayarlar gerektiren tıbbi problemler, gönüllü kullanıcıların bilgisayar güçleri birleştirilerek daha hızlı bir şekilde çözülebiliyor. İşte geçtiğimiz ay uygulamaya dünya çapında bir çok yeni kullanıcı katıldığından, platformun gücü o kadar arttı ki, dünyanın en güçlü süper bilgisayarı haline geldi. Yeni koronavirüs de dahil HIV,Ebola gibi virüslerin mekanizmaları bu bilgisayar ağıyla aydınlatılmaya çalışılıyor.
Folding @ home direktörü, biyokimyager Greg Bowman’ın verdiği bilgiye göre ağa katılan 700,000 yeni gönüllü operatör sayesinde, sadece 30,000 olan abone sayısı inanılmaz artarak çok yüksek bir hıza önayak oldu. Asıl ilginç olansa, bu bilgisayar ağının gücü 2.4 exaflopa kadar çıkıyor. Bunu şöyle de anlatabiliriz,bugün dünyadaki en hızlı 500 süper bilgisayarın hızını bile geçiyor. Normalde Dünya’nın en hızlı süper bilgisayarı Summit, 150 petaflopa kadar çıkabiliyor yani Folding@home ‘un birleşik ağ bilgisayarı 16 kat daha hızlı.
| kiloFLOPS | kFLOPS | 103 |
| megaFLOPS | MFLOPS | 106 |
| gigaFLOPS | GFLOPS | 109 |
| teraFLOPS | TFLOPS | 1012 |
| petaFLOPS | PFLOPS | 1015 |
| exaFLOPS | EFLOPS | 1018 |
| zettaFLOPS | ZFLOPS | 1021 |
| yottaFLOPS | YFLOPS | 1024 |
En son çıkan Xbox One Series X’in hızının 12 teraflop, PS5’in hızının 10,8 teraflop olduğunu düşünürseniz, exaflopa çıkmanız için milyonlarca teraflopa ihtiyacınız olacak.
Sistemde ev bilgisayarları birleştirilerek , fazla performans iyi bir amaçla kullanılmak üzere dağıtılıyor. Folding @ home’un en büyük vazifesi ise vücutta proteinlerin nasıl davrandığını (moleküler düzeyde katlandığını)bularak, biyolojik fonksiyonların temeline inmektir.
İşte bu görevlerden biri de, SARS-CoV-2’nin diken (spike) proteinin insan hücrelerine nasıl tutunarak vücudu nasıl enfekte ettiğini bulmaktır.
Diken yapısındaki üç proteini kullanarak, insan hücre zarında bulunan ACE2 proteinini yakalayarak hücreyi enfekte ediyor , aynı Stranger Things dizisindeki Demogorgon gibi. Hatta araştırma ekibi, bu canavardan sonra bu takma ismi kullanmaya başladı.
İşte işin en püf noktası buradan geçiyor. Eğer bu koronavirüsün dokulardan nasıl girdiğinin mekanizmasını tam olarak bulursak, gelecekte tedaviler için ışık yakabiliriz. Folding@home gelişmiş simülasyonlar kullanarak diken proteinlerin mekanizmasını ortaya çıkarmaya çalışıyor. Bu sayede coronavirüsün bulaşmasını durduracak ilaçlar geliştirilebilir.
“Eğer kendi bilgisayarınızda diken proteininin açmayı simüle etseniz, eğer şanslıysanız 100 yıl sonra prosesin ufak bir kısmını görebilirdiniz. Neyse şanslıyız ki, destek kuvvetimiz var, ” diyor direktör Greg Bowman.
Folding @ home’un güzelliği, oldukça kompleks protein modellemeyi ufak görevlere bölerek dünya çapında binlerce bilgisayara dağıtıyor. Böylece herkesin ufakta olsa bir katkısı oluyor.
Uygulamayı kurduğunuzda, size ne kadar işlem gücünü bağışlamak istediğinizi soruyor. Bunun için son model bir bilgisayar gerek yok. Ayrıca uygulamayı bilgisayarınızı kullanmadığınızda çalışacak şekilde kurabiliyorsunuz.
Uygulamada koronavirüsle ilişkili bir çok proje yola çıktı bile. Elde edilen veriler, laboratuvarda test edilen ilaçların etkinliğini değerlendirmek ve de enfeksiyon sonrası koronavirüsün hücre mekanizmasını nasıl kontrol ettiğini analiz etmek için kullanılıyor.
Bilgisayarınız yavaş da olsa, az süre çalışsa da verilen her emek COVID-19 tedavisine bir adım daha yaklaşmak için kullanılacak. Uygulamayı aşağıdaki linkten indirip, işletim sisteminize uygun yazılımı indirerek, siz de koronavirüs ve çaresiz hastalıkların tedavisine yardımcı olabilirsiniz.
