Astronomlar NASA’nın Hubble Uzay Teleskopu’nu kullanarak evrenin daha önce düşünüldüğünden % 5 ila % 9 daha hızlı genişlediğini keşfettiler. “Bu şaşırtıcı buluş evrenin % 95’ini oluşturan en gizemli parçaları karanlık enerji, karanlık madde ve karanlık radyasyonu anlamamızda önemli bir ipucu olabilir, “ diyor Johns Hopkins Üniversitesi Uzay Teleskopu Enstitüsü’nden Nobel adayı araştırma lideri Adam Riess.
Elde edilen sonuçlar The Astrophysical Journal ‘da yayınlanacak.
Riess’in ekibinin yaptığı keşifte, mevcut genişleme hızını rafine ederek, görülmemiş bir doğrulukla tanımlayarak belirsizliği sadece % 2,4 ‘e düşürmeyi başardı. Ekibin yaptığı yenilikçi geliştirmeler sayesinde uzak galaksilerin ölçümlerinde hassasiyet de geliştirildi.
Ekip Sefe yıldızları (cepheid yıldızları zamanla parlaklıkları değişir) ve Tip Ia süpernova içeren yıldızlara baktı. Sefe yıldızları gerçek parlaklıklarına tekabül edecek şekilde titrediğinden Dünya’dan görülen parlaklıkları kıyaslanarak uzaklıkları yüksek doğrulukla tespit edilebiliyor. Tip Ia süpernovalar ise diğer kozmik mihenktaşları olarak kullanılan aynı parlaklıkla yanan ve parlayan yıldızlar ve bağıl olarak daha uzun mesafelerde görünebiliyorlar.
19 galakside 2400 sefe (cepheid) yıldızı ölçüldü ve yıldızların gözlenen parlaklıkları ile birlikte kıyaslanarak, gerçek parlaklıkları ve en uzaktaki 300 tip Ia süpernovaya doğru uzaklıkları hesaplandı.
Uzaklaşan galaksilerden yayılan ışığı ölçerek bu uzaklıkları uzayın genişlemesiyle kıyasladı. Ekip bu iki değeri kullanarak, evrenin zamanla ne kadar hızlı genişlediğini veya Hubble sabitini hesaplayabiliyor.
Geliştirilen yeni Hubble sabiti ise 73,2 km/s megaparsek. (1 megaparsek 3,26 milyon ışık yılına denk) Yeni değer kozmik nesneler arasındaki uzaklığı 9,8 milyon yılda bir ikiye katladığını gösteriyor. Halbuki , NASA’nın WMAP ve ESA’nın Planck uydu görevinde alınan ölçümler Hubble sabitiyle uyumlu olarak % 5 ila 9 daha düşüktü.
Evrenin bu kadar genişlemesinin sebeplerinde biri karanlık enerji olabilir. Karanlık enerji evrenin genişleme hızını arttırıyor. Diğer bir fikir ise evrenin başlangıç tarihlerinden beri var olan ışık hızına yakın seyahat eden bir atomaltı parçacık olma ihtimali olduğudur. Bu parçacıklar karanlık radyasyon deniyor ve nötrinolar da bunlara dahil. Karanlık radyasyondan gelen fazla enerji big bang sonrası gidişata etki ediyor olabilir.
Ayrıca karanlık madde bu hızlanmada etken olabilir. Karanlık madde evrenin belkemiğidir, çünkü bugün gördüğümüz galaksiler gibi devasa yapıları inşa ediyor.
Son olarak hızlanan evren bize Einstein kütleçekim teorisinin tam olmadığını gösteriyor. “ Evreni bu karanlık kısımları hakkında çok az şey biliyoruz. Bu nedenle kozmik tarih boyunca uzayın itimi ve çekimini ölçmek büyük önem kazanıyor, “diyor araştırmaya anahtar katkılarda bulunan Texas A&M Üniversitesi’nden Lucas Macri.
Kaynak : https://www.sciencedaily.com/releases/2016/06/160602122506.htm
- Adam G. Riess, Lucas M. Macri, Samantha L. Hoffmann, Dan Scolnic, Stefano Casertano, Alexei V. Filippenko, Brad E. Tucker, Mark J. Reid, David O. Jones, Jeffrey M. Silverman, Ryan Chornock, Peter Challis, Wenlong Yuan, Peter J. Brown, and Ryan J. Foley. A 2.4% Determination of the Local Value of the Hubble Constant. The Astrophysical Journal, 2016 [link]
