Araba lastiklerinin yeni geri dönüşüm yollarını bulmak oldukça zorlu bir iştir. Ontario McMaster Üniversitesi’nden bilim insanları, lastikleri oluşturan anahtar temel bileşenlerine yıkmak için yeni bir yöntem geliştirdi. Bu sayede lastikler için yeni ve daha verimli bir geri dönüşüm metodu oluşturuldu.
Sadece 2019 yılında 3 milyar civarında araç lastiği üretildi ve satıldı. Bu lastiklerin çoğu sonunda çöplere ve diğer alanlara atılacak. Sonra bu lastiklerdeki zararlı kimyasallar, çevreye ve havaya zararlı toksinler yayıyor.
Tabi yine de eski lastikleri bazı kimyasal bileşiklere çevirerek asfalt veya çimentoya çevirmek de mümkün. İşte bilim insanları lastikleri temiz yakıtlara yada geliştirilmiş çimentoya dönüştürmede ve de geri kazanılamayan bileşenlerini geri kazanmada ilerleme kaydetti.
Tekerlerdeki petrol tabanlı polimerleri yeni kazanmak ve geri dönüştürmek oldukça karmaşık bir iş. Lastik üretiminde gerçekleşen kürleşmede, kükürt doğal kauçuklarla karıştırılarak, doğal polimerlerle köprüler kurar böyle sıvı malzeme katı bir materyale yani lastiğe dönüştürülür.
“Lastik kimyası çok kompleks bundan dolayı, kendiliğinden bozunmaması için iyi bir nedeni var. Lastikleri yollar için dayanıklı ve stabil yapan özellikler, aynı zamanda onların parçalanması ve geri dönüşümünü de zorlaştırıyor,” diyor McMaster Üniversitesi’nden Kimya ve Biyokimya Bölümü’nden Prof. Dr. Michael Brook.
Brooks ve ekibi “moleküler makas” adını verdikleri bir yöntem geliştirdiler. Bu yöntem güçlü bağları yıkıyorlar ve kauçuk malzemeyi çözerek, böylece ayrılan maddeler kolayca yeni ürünlere dönüştürülebiliyor.
“Bütün ağı almak yerine tüm yatay hatları kesen bir yöntem geliştirdik, böylece bir çok halat kolayca izole edilerek daha büyük oranda işlenebiliyor,” diyor Brook.
Ayrıca bilim insanları henüz araştırmanın ilk aşamalarında olduğunu ve tekniğin henüz endüstriyel ölçekte üretim için çok pahalı olduğunun altını çiziyor. Fakat bu teknik gerçekten umut vaat ediyor ve araştırmacılar tekniği daha ucuza mal etmek için çalışıyor.
“Halen üzerinde çalışıyoruz ve ilk büyük adımı attık. Bu proses sayesinde otomotiv sektöründeki dönüşüm tamamlanacak. Eski lastikler yeni ürünlere dönüştürülebilecek,”diyor Brook.
Araştırma Green Chemistry dergisinde yayınlandı.
Kaynak: https://newatlas.com/environment/molecular-scissors-break-bonds-tires-recycling
