Güneş enerjisi Dünya’da muhteşem bir enerji kaynağı olduğu kadar, Ay ve Mars’da da oldukça işe yarayan bir enerji kaynağıdır. Fakat Ay’ın kutupları gibi gölgede kalan yerlerde güneş enerjisiyle çalışan bir araç işe yaramayacaktır. Avrupa Uzay Ajansı(ESA), bu soruna ilginç bir çözüm geliştirdi. Ay’a yollayacağı gezgine kilometrelerce uzaktan lazer ışını yollayarak, güç verecek bir teknoloji üzerinde çalışıyor.
Daha önceleri Ay’ın üzerinden uçuş yapab uzay araçları, ayın kutup bölgelerinde yüksek miktarda hidrojen olduğunu açığa çıkardılar, işte bu da donmuş su olabileceğini düşündürüyor. Aslında bu pek de şaşırtıcı değil, çünkü ayın bu bölgesindeki kraterlerin dip bölgeleri milyarlarca yıldır güneş ışığı görmedi. Bu nedenlerden dolayı, bu bölgeler keşif için oldukça ilgi çekici kılınıyor. Fakat bu bölgeler insanlı keşifler için, çok soğuk ve hatta güneş enerjisiyle çalışan robotlar için bile oldukça zorlu denilebilir. ESA ekibi ayın bu karanlık bölgelerinde gezginleri çalıştırmak için yeni bir güç kaynağı tasarladı.
PHILIP “Powering rovers by High Intensity Laser Induction on Planets” adı verilen projede, gezginler uzaktan yüksek yoğunluklu lazer indüksiyonuyla çalıştırılacak. Böylece gezginler karanlıkta bile kalsalar çalıştırılabilecekler.
ESA ayın güneşli bir yüzeyine hem gezgin,hem de uzay aracını birlikte yollayacak. Uzay aracında güneş pili var. Bu güneş pilinden elde ettiği enerjiyle, gezgine doğrultulmuş 500 wattlık kızılötesi bir lazeri ateşlemek üzere kullanacak.
Gezginde Kızılötesi Lazer Işınını Elektriğe Çeviren Bir Güneş Panel Var
İşte gezginde de kızılötesi ışını elektriğe çeviren özel tasarlanmış bir güneş paneli var. Panelin kenarlarında yer alan fotodiyotlar santimetre hassasiyetinde lazer ışınına kilitlenmeyi sağlıyor. Bu teknoloji sayesinde gezgin, uzay aracından 15 Km’ye kadar güç alabiliyor.
Ayrıca lazer iki yönlü iletişim kurmak için de kullanılabiliyor. Gezginin güneş pillerine takılacak geri reflektörler sayesinde, kodlanan veriler uzay aracında yollanabilir.
Projede ideal iniş alanı bile seçildi, Ay’ın güney kutbundaki Shackleton krateri. İşte buraya inen gezgin, 10 derece eğime inerek kalıcı gölgede kalmış 3 kratere gidebilir. Bu kraterler, uzay aracından 4.6, 5.7 ve 7.1 km uzaklıkta bulunuyor. Yani, üçü de lazerin menzilinde bulunuyor.
Tabi güneş enerjisine karşı başka alternatifler de var. Mesela Mars’taki Curiosity gezgini nükleer pil kullanıyor ve sonra gönderilecek Perseverance’da(Mars 2020 Rover) nükleer pil kullanacak. Curiosity 2012’de Mars’a indiğinden beri etkin çalışıyor.
“Böyle bir durumda gezgin nükleer radyo-izotop termoelektrik jeneratörlerle donatılabilirdi fakat bu hem maliyet hem de ısı yönetimi açısından kompleks problemlere yol açabilir. Gezgin çok ısınırsa, buz numunelerinin analizini yapmak pek mantıklı olmayabilir,” diyor ESA’dan robotik mühendisi Michel Van Winnendael,
ESA ekibi, PHILIP projesinin ilerleyen programlarda prototip ve teste başlama için hazır olduğunu söylüyor.
Kaynak : https://newatlas.com/space/laser-powered-rover-moon-eternal-darkness
