2007’ de Kanada’lı firma, D-Wave adını verdiği ilk ticari kuantum bilgisayarını tanıttığında herkes biraz şüpheci davranmıştı. Geçenlerde Nature dergisinin Bilimsel Raporlar bölümünde yayınlanan D-Wave ve Harvard’ lı araştırmacılar tarafından yapılan yayında ise D-Wave One ‘ ın gerçekten işe yaradığı gösterildi.
“D-wave kuantum bilgisayarı altı aminoasitlik proteinlerinin kafeslerinin (lattice) temel durum konformasyonunu buldu. Böylece ilk kez doğa bilimlerinin karmaşık problemlerinin çözmek için kuantum bilgisayarlarından yararlanıldı, ” diyor Harvard Üniversitesi Profesörleri’nden araştırmanın baş yazarı Aspuru-Guzik.
Protein diziliminin (katlanma) en ince detaylarını tespit etmek oldukça karışık bir şey çünkü, en stabil yapının doğru olduğuna inanıldığından, protein diziliminde en düşük enerjili konfigürasyona bakılıyor. Normalde proteinler çoğu zaman en doğru dizilimi aldığından , Alzheimer gibi hastalıklara rastlanmıyor. D-Wave kuantum bilgisayarı ise 10,000’ lik dört aminoasitlik ve 6 aminoasitlik dizilimler için 13 kez tekrarlayarak doğru bir şekilde çözmeyi başardı. Modelleme için ise Miyazawa-Jernigan protein kafes dizilim modelini kullandı.
Araştırmacılar kuantum bilgisayarlar için oldukça olumlu düşünüyor. Yayında , biyofizik ve istatistiksel mekanik yaklaşımı kullanarak moleküler tanımlama, protein tasarımı ve dizilim hizalamasının sağlandığı belirtiliyor. Ayrıca, Google’ da resim tanımlama yazılımını sisteme uyarladı.
http://youtu.be/6VIAL8gQRTI
http://youtu.be/PqSgmCg1kew
Peki Sırada Ne Var?
D-Wave kuantum bilgisayarı 2011’ den beri 512 kübit çiple çalışıyor. Fakat araştırmada kullanılan bilgisayar 128 kübit çiplikti. Deneylerde sadece 5 ila 81 kübit gerekse de 128 kübit çip standart süper bilgisayarlar kadar güçlü değil ( hatta bazı masaüstü bilgisayarlar kadar bile güçlü değil) . Bilgisayarın hızı ise temelde kullanılan kuantum algoritmasının türüne göre belirleniyor.
Buna rağmen hızları ekstrapolasyon (üstel artışla) yapmanın mümkün olduğu belirtiliyor. Bu da kuantum bilgisayarlarda inanılmaz bir şekilde hız artışı anlamına geliyor. Normalde bir ünitede 8 kübit var. Bu üniteler birleştirilerek işlemci oluşturuluyor. D-Wave teknololoji yöneticisi Geordie Rose, 512 kübit çiplik bilgisayarın 128 kübite göre 1000 kat; 2048 kübit çipin ise 512 kübite göre 1000 kat daha hızlı olacağını belirtiyor.
D-Wave kuantum bilgisayarı sayesinde gelecekte yeni keşiflere yolculuğa çıkabiliriz.
