Son yıllarda geliştirilen CRISPR gen düzenleme tekniği sayesinde tıptan, ziraata pek çok alanda devrimsel gelişmeler yaşanmaya başlandı. Yeni yapılan iki çığır açıcı bilimsel çalışma sayesinde daha hassas ve etkin bir şekilde binlerce insan hastalığına neden olan DNA mutasyonu güvenli bir şekilde düzeltilebilir.
CRISPR DNA dizinlerindeki istenmeyen harfleri kesip yapıştırarak düzeltmemizi sağlayan aslında bir makas gibidir. Bu sayede tek bir mutasyonun neden olduğu DNA hasarları düzeltilebilir. Bilim insanları bugüne kadar yaşayan insan hücrelerindeki mutasyonları kolayca silip düzeltemiyordu.
İnsan genomunde 3 milyar baz çifti vardır. Adenin,sitozin, guanin ve timin bazlarının oluşturduğu DNA dizinlerinde 50,000 bilinen genetik mutasyon hastalığa neden oluyor ve bunların 32,000 adeti tek nokta mutasyonundan kaynaklanıyor. Bu tek nokta mutasyonlarının yarısı G-C çiftinin A-T çiftine mutasyona uğramasıyla oluşuyor.
İşte Howard Hughes Tıp Enstitüsü’nden bir araştırma ekibi gerçekten heyecan verici keşiflerden birini gerçekleştirdi. Bilim insanları “baz editörü” adını verdikleri bir yeni enzim inşa ettiler. Baz editörü sayesinde baz mutasyonları spesifik baz mutasyonlarını geriye çevirmek ya da yeniden yazmak mümkün.
Yan Etki Yok Verim % 50’den Fazla
“CRISPR makas ise, baz editörleri kalem gibidir,” diyor bu yeni inovasyon için David Liu. Ekip ilk deneylerini hemochromatosis adlı genetik mutasyonu başarıyla onararak gerçekleştirdi. İstenmeyen hedef dışı etkiler gözlenmezken, verimin % 50’den fazla olduğu rapor edildi.
“İnsan tedavisinde baz düzenleme teknolojisini kullanırken zorlandık”, diyor Liu.
Broad Enstitüsü ve MIT’den bilim insanları CRISPR’a dair bu ikinci buluşu birlikte başardı. Ekip ilk kez, doğru olarak insan hücrelerinde RNA baz çiftlerini düzenleyebilecek bir yol keşfetti.
REPAIR adı verilen sistem baz düzenleme üzerine yoğunlaşsa da bu sefer hedef RNA. DNA kalıcı değişimler yerine , RNA düzenlemeleri kısa ömürlü ve tersinir. RNA düzenleme sayesinde diabet ve IBD gibi sağlık problemleri düzenlenebilir. Bu keşif sayesinde tek nokta mutasyonları için tedaviler geliştirilebilecek.
Howard Hughes Medical Enstitüsü araştırması Nature dergisinde yayınlandı.
RNA düzenleme araştırması Science’da yayınlandı.
Kaynaklar : MIT / Howard Hughes Medical Institute
https://newatlas.com/crispr-breakthrough-rna-base-pair-editing/51912/
Gerçekten özenle araştırılmış ve çevirilmiş bir yazı olmuş.Türkiye’deki diğer siteler gibi copy-paste olmamış.emeğinize sağlık.
Teşekkür ederiz.