Çinli bilim insanlarının Science Advances dergisinde yayınladığı makaleye göre, yeni geliştirilen bir solüsyon yardımıyla hasar görmüş diş minesi yeniden oluşuyor. Geliştirilen bu materyal, dişlerin koruyucu dış tabakasında (minesinde) gerçekleşen mineralleşme prosesini taklit ediyor.
İnsan vücudundaki en sert madde diş minesidir. Tüm dünyada milyarlarca kişi diş enamelindeki diş bozunmasından etkilenmektedir. Yeni araştırmayla bu küresel probleme çare bulunması hedefleniyor.
Diş enameli, ameloblastlar adı verilen hücrelerde biyo mineralleşme işlemi çerçevesinde, diş proteinlerinin salgılanmasıyla diş minesi sertleşir ve dişin dışında koruyucu bir tabaka oluşturur.
Zhejiang Üniversitesi’nden bilim insanlarına göre, yıllardır benzeri yeniden mineralleşme ile enamel yapılmaya çalışsa da, önceki çalışmalar genelde başarısız oldu. Çünkü enameli oluşturan kristal yapısı oldukça kompleks olduğundan laboratuarda yeniden yapılamıyordu.
1,5 Nanometrelik Kalsiyum Fosfat Kümeleri Oluşturuldu
“Burada geliştirdiğimiz kalsiyum fosfat iyon kümelerinde oluşan içerik,öncül bir tabaka oluşturarak enamel apatitin epitaksiyel kristal büyümesini tetikliyor. Böylece kristal amorf öncül sert doku gelişimini sağlayan biyomineralizasyonu taklit ediyor,” diyor araştırmaya yardımcı liderlik eden biyomimetrik ve materyal bilimci Zhaoming Liu.
Bu hedefe ulaşmak içinse ekip ilk kez yeni bir tür kalsiyum fosfat iyon kümesi kullandı. Bu kümelerin yarıçapı 1.5 nanometre geliyor. Sonra bu nano parçacıklar trietilaminli etanol çözeltisi (CPIC)ile stabilize ediliyor ki, parçacıklar topaklanmasın.
Hastalar tarafından bağışlanan insan dişleri üzerinde jel benzeri materyal uygulandığında, bu küçük kümeler başarıyla diş kaplamasını taklit ederek ayrılmaz bir şekilde 48 saat içinde 2.8 mikron kalınlığına ulaştı.
Her ne kadar bu kalınlık gerçekten diş minesi kalınlığından yüzlerce kat daha az olsa da, ekip prosesi tekrarladıkça yapay enamelin kalınlaşacağını düşünüyor.
Araştırmacılar ürettiklerin bu yapay enamelin, doğal enamelle aynı yapı ve benzeri mekanik özelliklere sahip olduğunu belirtiyor.
İnsan üzerinde denemelerin 1 ila 2 yıla başlayacağı söyleniyor. Fakat trietilaminin toksisitesinin çözülmesi ya da yerine başka bir madde konulması gerekiyor. Bu yöntem sonunda işe yarasa bile dişçiye gelene kadar 5-6 yıl geçebilir. Yine de diş minesini hasarını önleyerek , dişleri yeniden kazanmak oldukça faydalı bir yöntem olabilir.
Araştırma Science Advances dergisinde yayınlandı.
Fotoğraf : Zhejiang Üniversitesi
Sağlıkta gerçek bilimsel ilerleme bu şekilde olmalı, protez ve benzeri uygulamalar yerine rejenerasyon sürecini başlatan materyallerle vücudun kendi kendini tamir etmesi hedeflenmeli.