CERN’ deki bilim insanları LHC (Büyük Hadron Çarpıştırıcı-Large Hadron Collider) maddenin bugüne kadar görünmemiş bir kuark modelinin gözlendiğini onayladı. Hadronlar aralarında güçlü etkileşim olan atomaltı parçacıklardır. Hadronlar aralarında güçlü etkileşim olan atomaltı parçacıklardır. Aynı kuvvet sayesinde protonlar atomların çekirdeğine tutunur. Fizikçilerin 1960’lardan ürettikleri teoriler pek çok deneyle onaylanmıştır. Buna göre hadronlar kuarklar ve antikuarklardan oluşur ve bunlar hadronların özelliklerini belirler. Hadronların alt kümelerine ise mezon denir ve bunlarda kuark-antikuark çiftlerinden oluşur ve geri kalanlar ise üç kuarktan oluşan baryonlardır.
İşte bu fikir öne sürüldüğünden beri fizikçiler hadron yapısına uymayan bazı parçacıklar buldular. İşte LHCb (Büyük Hadron Çarpıştırıcısı incisi) bölümü kuark modele uymayan ekzotik ve inanılmaz bir parçacığın – Z (4430) gözlemini yaptılar.
Belle Birliği Z(4430)’una ilişkin ilk kanıtı 2008’ de raporladı. Bilim insanları B mezonlarının yarılanmasından dolayı parçacıkların kütle dağılımına ilişkin davetkar bir pik buldular. Belle daha sonrasında Z(4430)’un varlığını kanıtlayan 5,2 sigma büyüklüğünde kanıtladılar.
LHCb raporuna göre detaylı ölçümüyle uzun süredir aranan ekzotik parçacık açıkca onaylandı. Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’ndaki (LHC) 180 trilyon proton-proton çarpışmasından 25,000 B mezonu yarılanması seçilerek analiz edildi. Gözlenen bu negatif yüklü parçacığın normalde bugün evrende var olmadığı fakat evrenin oluşum aşamasında mikrosaniyeler içinde var olup, yok olduğu düşünülüyor. Yeni bulunan parçacığın 2 kuark ve 2 anti kuarktan oluştuğu belirtiliyor.
“Z (4430) sinyalinin anlamı 13,9 sigma ile baskın bir şekilde anlamlı ve bu halin varlığını onaylıyor. LHCb’nin analizi gözlenen bu yapının rezonantının doğasını bütünlerken, sadece bir veri parçası olmadığını ve bize gerçek bir parçacık olduğunu kanıtlıyor, ” diyor LHCb konuşmacısı Pierluigi Campana .
LHCb ‘ de en son Higgs parçacığı bulunmuştu.
Kaynak : http://home.web.cern.ch/about/updates/2014/04/lhcb-confirms-existence-exotic-hadrons
