Her ne kadar oksijen evrende bolca bulunsa da, insanların soluyabileceği oksijen yani oksijen molekülü şeklinde bulunmaz. Caltech’ten bilim insanları karbondioksiti , oksijen molekülüne çevirebilecek bir reaktör üretti. Bu sayede hem global ısınmayla mücadele edilebilir, hem de uzayda oksijen üretmek mümkün olabilecek.
Oksijen özellikle uzay yolculuklarında olmazsa olmaz bir hayat kaynağı.Uluslarası Uzay İstasyonu’nda(ISS) sudan elektrolizle hidrojen ve oksijen elde edilerek basınçlı tanklara depolanıyor. Fakat Mars gibi gezegenlere gidilecekse, oksijen büyük bir engel teşkil ediyor. Bu nedenle araştırmacılar, oksijen üretmek için yeni bir yöntem geliştirdiler. Ekip karbondioksiti altın folyo gibi inert bir yüzeye ateşleyerek, molekülün oksijen ve atomik karbona parçalanmasına neden oluyor. Ekip bu reaktörün çalışmasını parçacık hızlandırıcıya benzetiyor. CO2 molekülleri önce iyonlaştırılıyor sonrasında, elektrik alanla hızlandırılarak altın yüzeye hızla çarptırılıyor. Başlangıç prototipinde her ne kadar verim çok düşük olsa da , kanıt niteliğindeki bu konseptle verimin arttırılabileceği düşünülüyor. Verim şimdilik 100 CO2 molekülünde 1-2 oksijen molekülüne denk geliyor.
Aslında araştırmacılar reaksiyonun doğada da gerçekleştiğini söylüyorlar. Konseptin başlangıcı 67P kuyruklu yıldızında oksijen gibi gazların çıkmasıyla keşfiyle çıktı. Bu kuyruklu yıldızda milyarlarca yıldır oksijen hapsolduğuna inanılıyordu. Fakat sonra 2017’de Caltech ekibi oksijen gibi bileşiklerin hızla giden kuyruklu yıldızlarda üretilebileceğini öne sürdü. Bir su veya karbondioksit molekülü kuyruklu yıldızdan yayıldığında, güneş rüzgarlarıyla hızlanarak geri kuyruklu yıldıza çarpabilir. Bu moleküler oksijen üretimi, Caltech araştırmacılara reaktör tasarımında ilham verdi.
Gelecekte, reaktörün Ay,Mars vb. uzay yolculuklarında astronotlar tarafından kullanılması potansiyeli var. Diğer taraftan atmosferde biriken CO2 gazını oksijene çevirerek iklim değişimiyle savaşta kullanılabilir. Her şeye rağmen yapılması gereken halen çok şey var.
Araştırma Nature Communications dergisinde yayınlandı.
Kaynak: Caltech
https://newatlas.com/caltech-reactor-convert-co2-oxygen/59869/
Araştırma Referansı :
- Yunxi Yao, Philip Shushkov, Thomas F. Miller, Konstantinos P. Giapis. Direct dioxygen evolution in collisions of carbon dioxide with surfaces. Nature Communications, 2019; 10 (1) DOI: 10.1038/s41467-019-10342-6
peki dünya atmosferinde ki karbondioksiti bureaktörle bir kısmını oksijene çevirebilirler mi ?
Ki zaten olursa küresel ısınma için çok verimli olur.
Karbondioksitin yanında metan gibi daha tehlikeli sera gazları da var bunları de hesaba katmak gerekebilir.