Normalde hepimiz farklı açılardan bakıldığında farklı görünen resimlere ya da resimlere alışkınız. Peki size bu optik illüzyon yaşınıza göre değişebilir dersem ? “Eşim ve Kayınvalidem” görseli (orijinal ismi “My Wife and My Mother-in-Law”) dünyada bilinen pek çok optik illüzyon örneklerinden bir tanesi. Resme baktığınızda, ya arkasını dönmekte olan genç bir kadın ya da sol profili size dönük şekilde duran yaşlı bir kadın görebilmektesiniz. Ancak perspektifinize tek sefer sadece bir tanesini sığdırabilirsiniz.
Genç ya da yaşlı kadından birini görmekte zorlanan okuyucularımız için birkaç ipucu verelim: genç kadının kolyesi ile yaşlı kadının ağzı; genç kadının saçlarının sol kulağıyla birleştiği nokta yaşlı kadının sol gözü; genç kadının çenesi ile yaşlı kadının burnu… Bu birimler görselde algılanabilecek iki farklı resmin ortak noktaları.
Flinders Üniversitesi ve Güney Avustralya Üniversitesi’nde bu görsel üzerine yapılan araştırmanın sonuçlarına göre, bakan kişinin yaşı ile görsele ilk bakıldığı anda algılanan görüntü arasında bir bağlantı var.
Önce Hangisini Görüyorsunuz?
Araştırmaya göre, genç bir insan ilk önce genç kadını, yaşlı insanlar da önce yaşlı kadını görüyorlar.
393 katılımcının dahil edildiği çalışmada araştırmacılar görüntüyü yarım saniyeliğine gösterdiler ve daha sonra katılımcılara gördükleri kişinin cinsiyeti ve yaşı soruldu. Birçoğunu gençlerin oluştuğu (yaş ortalaması 32’idi.) katılımcıların çoğunluğu ilk olarak genç kadını gördü.
Araştırmacılar ankete katılanların en yaşlı yüzde 10’unu ve en genç yüzde 10’unu ayırdıklarında, yaşlı grubun önce yaşlı kadını gördüklerini ve genç grubun önce genç kadını algıladığını gördüler.
Çalışmanın amacı, kişilerin kendi yaş eğilimlerinin bir görüntünün ilk algılanmasını bilinçaltı düzeyde etkileyip etkilemediğini belirlemekti.
Yazar notu: Çalışma yeni bir çalışma ve tekrarlanmasına ihtiyaç var. Görselin içeriği net bir şekilde yaş ile ilgili olduğu için farklılaşma faktörü olarak ‘yaş’ı bulmak çok şaşırtıcı değil. Ancak yaş faktörünün diğer illüzyonlardaki farklı algılanmaları beklemek çok mantıklı olmaz. Araştırmanın sonucu ‘bilinçaltımız kendi özelliklerimize göre algımızı etkileyebilir’ şeklinde yorumlanabileceği gibi, kişilerin ortalamada kendi yaş grubundan insanlarla daha fazla görüştüğü, onlara daha çok maruz kaldığı için algılarında bir çeşit ‘priming’ etkisi gözlemlendiği de söylenebilir.
Kaynakça:
