Bakteriler antibiyotiklere karşı çok hızlı evrildiğinden, enfeksiyonun ilaçlara dirençli olup olmadığını belirlemek zordur. Çin Bilimler Akademisi’nden bilim insanları antibiyotik direncli veya ilaca duyarlı bakteriler karşısında renk değiştirerek uyarı veren özel bir yara bandı geliştirdi. Ayrıca yara bandı mikroplar karşısında tetiklenerek, antibiyotik veya kimyasal salarak onları öldürebiliyor.
Yara bandı yaraya uygulandığında yeşil oluyor. Antibiyotiklere duyarlı bakteri olduğunu algılarsa, birkaç saat içinde sarıya dönüyor. Eğer antibiyotiğe dirençli bakteri tespit ederse, kırmızıya dönüyor.
Renk değiştirme mekanizması sayesinde banda kimyasallar yüklemek mümkün oluyor. Patojenik bakteriler yaşamak için sıklıkla asidik ortam yaratma eğiliminde oluyorlar. İşte bantta yer alan pH indikatörü patojenik bakterilerle karşılaşınca renk değiştiriyor. Antibiyotik dirençli bakteriler ise beta laktamaz enzimi ürettiğinden, banttaki nitrosefin kimyasalı kırmızıya dönüyor.
Renk değiştirerek, ilaç salabilen yara bandı doktorların işini baya kolaylaştırabilir. İlaç gerekmediğinde, gereksiz antibiyotik kullanımını engelleyebilir ve de enfeksiyon riskini değerlendirmede yardımcı olabilir.
Asidik koşullar için nano maddelere ampisilin yüklenerek, bakteriyel enfeksiyon engellenebiliyor.
Tabi antibiyotik dirençli bakteriler için, antibiyotikler bir işe yaradığını söylemeye gerek yok. İşte bunun için yara bandının ikinci bir silahı var, parlak ışıkla reaktif oksijen türleri (ROS) salan bir madde. İşte bu moleküller mikroplara büyük zarar veriyor, bir kısmını öldürüyor veya en azından zayıflatıyor. Böylece dirençli bakteriler antibiyotiklerle öldürebilecek kadar zayıflamış oluyor.
Araştırmacılar bu konsepte ilaç duyarlı ve ilaca dirençli E.coli ile enfekte farelerde denedi. Yara bantlarının beklendiği gibi rengi değişti ve her iki bakteri suşunu da etkili bir şekilde öldürdü.
Farelerde yapılan denemeler kanıt niteliğinde olup, teknolojinin ucuz ve kolay kullanımı olduğu belirtiliyor. Bu sayede teşhis için harcanan süre geri kazanılarak, bakterilerin yayılması engellenebilir.
Bu çalışma dünyada bir ilk olmasa da, benzeri bant teknolojilerinin gelişmesi bakteriyel enfeksiyonların engellenmesinde faydalı olabilir.
Araştırma ACS Central Science dergisinde yayınlandı.
Kaynak: American Chemical Society
Bir Yorum