Yale Üniversitesi’nden bir ekibin liderlik ettiği araştırmada karanlık maddenin bugüne kadar yapılmış en yüksek çözünürlüklü haritası yaratıldı. Çok ağır hareket eden bu taneciklerin evrendeki soğuk karanlık maddeyi oluşturabileceği öngörülüyor.
Karanlık madde haritasına ilişkin bilgiler, Hubble Uzay Teleskopu Öncül Alanlar’dan (Frontier Fields) alındı. Üçlü galaksi kümelerinden alınan veriler sanki bir kozmik büyüteç gibi davranarak, evrenin en uzak ve eski noktalarına bakabiliyor. Bu fenomene kütleçekimsel lensleme deniyor.
Yale astrofizikçisi Priyamvada Natarajan liderliğinde uluslararası bir ekip Hubble görüntülerini analiz etti. “ Bu üçlü lensleme kümelerinden alınan veriler sayesinde, başarılı bir şekilde karanlık maddenin galaksi kümeleriyle tanecikliliğini muhteşem detaylı şekilde haritalamayı başardık. Tespit edebildiğimiz veriler dahilindeki karanlık madde kümelerini haritalayarak, bugüne kadar yapılabilecek en detaylı topolojik harita üretildi,” diyor Natarajan.
Bilim insanları karanlık madde parçacıklarının ışığı ne yansıttığını , ne de absorbladığını fakat kütleçekimi uygulayabildiğine inanıyor. Evrenin %80’inin karanlık maddeden oluşabileceği düşünülüyor. Karanlık madde galaksilerin nasıl oluştuğunu ve yapısını belki açıklayabilir. Yale ve diğer yerlerdeki deneylerde bilim insanları aksiyonlar ve nötralinolar gibi bilinen temel karanlık madde parçacıklarını tanımlamaya çalışıyorlar.
“Evrendeki karanlık maddenin miktarı ve dağılımına dair hassas bir kozmik keşfimiz var, parçacığın kendisi ise halen bilinmezliğini koruyor,” diyor Natarajan.
Karanlık madde parçacıklarının görünmeyen bir kütleye sahip olmasının, uzak galaksilerden ışığın bükülmesiyle, kütleçekimsel lenslemenin sorumlu olduğunu düşünüyor. Bu ışık bükülmesi lenste görülen galaksilerin şekline ilişkin sistematik bozulmalar üretiyor. Natarajan’n grubu bozulmaları çözerek, yeni bir karanlık madde haritası yarattı.
Simülasyonlarla Uyumlu
Soğuk karanlık madde modeli tarafından teorik olarak tahmin edilen simülasyonlarla , elde edilen harita oldukça benzer şekilde eşlendi. Soğuk karanlık madde ışık hızına kıyasla daha yavaş hareket ederken, sıcak karanlık madde daha hızlı hareket ediyor.
Bugüne kadar standart modelin karanlık maddeye ilişkin ortaya sunduğu kanıt ancak dolaylı idi.
Bu çalışmada kullanılan yüksek çözünürlüklü simülasyonlar Illustris suite olarak biliniyor ve kabul edilen son teoriye göre evrenin oluşumunu taklit ediyor. Araştırma 28 Şubat’ta Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergisinde yayınlandı.
Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2017/03/170301105603.htm
Araştırma Referansı:
- Priyamvada Natarajan, Urmila Chadayammuri, Mathilde Jauzac, Johan Richard, Jean-Paul Kneib, Harald Ebeling, Fangzhou Jiang, Frank van den Bosch, Marceau Limousin, Eric Jullo, Hakim Atek, Annalisa Pillepich, Cristina Popa, Federico Marinacci, Lars Hernquist, Massimo Meneghetti, Mark Vogelsberger. Mapping substructure in the HST Frontier Fields cluster lenses and in cosmological simulations. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 2017; DOI: 10.1093/mnras/stw3385
Bu durumda karanlık enerji ve antimadde’nin çözümü de karanlık maddenin çözülmesine bağlı.