Açılımı Asynchronous JavaScript and XML olan AJAX, eş zamanlı olmayan JavaScript ve XML web uygulamalarını geliştirme sırasında kullanılan bir teknolojidir. Farklı teknolojileri birleştiren bu yapı, sunucuyla küçük veri paketlerini değiş tokuş eder ve web sayfalarını kullanıcıya duyarlı hale getirir. Web uygulamalarında birçok işlevi yerine getirmek için kullanılan bir yapıdır. Bu teknolojinin senkron özelliği sayesinde veriler sayfada hızlı bir şekilde yüklenir. Bilgi yüklemek için sayfanın tamamının yeniden başlatılmasına ihtiyaç duyulmaz. AJAX, kullanıcıların kesintiye uğramadan bir web sayfasıyla pratik şekilde etkileşim kurmasına olanak tanır. Kullanıcı bir değişiklik yaptığında web sitesinin yalnızca bazı bölümleri yeniden yüklenerek hızlı sayfa yenileme imkanı sağlanır. Farklı katmanların birbirinin görevlerine müdahale etmeden aynı anda çalışmasına izin verir. Bazı sitelerde müşterilere teknik destek sağlamak için sohbet odası kullanılır. AJAX teknolojisi sayesinde web sitesinde gezinirken aynı zamanda müşteri temsilcisiyle konuşabilirsiniz. Yeni bir mesaj gönderildiğinde veya alındığında sayfanın yeniden yüklenmesi gerekmez. Bu yapıyı öğrenerek kullanıcı memnuniyetini esas alan dinamik web uygulamaları oluşturabilirsiniz.
AJAX Teknolojisinin Temelleri ve Çalışma Prensibi
AJAX nedir sorusuna birden fazla şekilde yanıt verilebilir. Pek çok teknolojiyi bir araya getiren bir yapıdır. XHTML ve CSS kullanıcıya bilgi sunmayı kolaylaştırmak için kullanılır. DOM (Belge Nesne Modeli) sayesinde verilen bilgiler ile dinamik olarak etkileşim kurulur. Veri alışverişini sağlamak için XML, HTML ve XSLT teknolojilerinden yararlanılır. Verileri eş zamansız olarak web sunucusuna işlemek için XMLHttpRequest nesnesinden yararlanılır. XMLHttpRequest, web sitesi sunucusu ile istemci tarafında yer alan makine arasında bağlantı kurar. AJAX web uygulamaları geliştirme konusundaki yeni yaklaşımıyla bu teknolojileri birleştirir. Bu teknolojide kısmi sayfa güncellemelerini etkinleştirmek için farklı bir teknik kullanılır. Kullanıcıya web uygulaması üzerinde daha fazla kontrol sağlayarak geliştirilmiş etkileşim imkanı sunar. AJAX uygulamalarında verileri taşımak için XML kullanılır. Gönderilen verileri düz metin veya JSON metni olarak taşımak da oldukça yaygın bir tekniktir. AJAX kendi başına bir teknoloji olmasa da birçok teknolojinin bir arada kullanıldığı önemli bir yapıdır.
AJAX’ın Web Performansına Etkileri
Web sitelerinin çalışma performansını artırmak isteyen yazılım geliştiriciler AJAX nasıl kullanılır sorusuna cevap arar. AJAX, sayfayı yenilemeden içerik parçalarının güncellenmesine izin verir. Bu sayede internet hızında yaşanan değişikliklerin sebep olduğu problemlerin kullanıcıya yansıması engellenir. Web uygulamalarının veri olmadan işlenmesine izin veren bu teknoloji, sunucu trafiğini azaltır ve bant genişliğini asgari düzeyde kullanır. Küçük içerik parçaları yükleyen AJAX teknolojisi, tarayıcıların tüm sayfayı yenilemeden ve web sunucusuyla eş zamanlı olmayan aramalar yapmasına yardımcı olur. AJAX, dinamik ve etkileşimli bir web uygulaması deneyimi oluşturmanıza olanak tanır. Web sitesini sıfırdan yüklemek yerine mevcut sayfaya yeni bilgileri otomatik olarak ekler.
